توکنومیکس: مفهوم و عملکرد آن چیست؟

بررسی ابعاد اقتصادی ارز دیجیتال در پروژه یا مدار توکنومیکس، یکی از عوامل اساسی در ارزیابی پروژه‌های رمزنگاری است. با این حال، در تحلیل‌های مختلف، اغلب به یک عنصر با نام “ساختار جریان نقدینگی” اشاره نمی‌شود. برای حل این مشکل، راهکاری به نام “مدار توکنومیکس” طراحی و بازنگری شده است که بر اساس جریان‌های مالی پروژه عمل می‌کند. همانند مدارهای الکتریکی که با اتصال قطعات مختلف مانند منبع تغذیه، مقاومت، خازن و سلف، جریان الکتریکی را ایجاد می‌کنند، در ساختارهای مالی نیز با اتصال عوامل مختلف، مدار اقتصادی شکل می‌گیرد و جریان نقدینگی مالی برقرار می‌شود. در این مقاله، به بررسی این مفهوم خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا تا انتهای مطلب با جزئیات بیشتری آشنا شوید.

معرفی و توضیح مدار توکنومیکس

در هر پروژه ارز دیجیتال، برای ایجاد جریان نقدینگی مالی، باید مجموعه‌ای از عوامل مختلف را کنار هم قرار داد. این مجموعه با نام “مدار توکنومیکس” شناخته می‌شود و شامل اجزای زیر است:

1. مقدار توکن یا پول نقد (q)
2. شدت جریان نقدی (i)
3. مقدار اختلاف پتانسیل (v)
4. مقاومت در برابر توکن سوزی (r)
5. منبع بازده واقعی (y)
6. عناصر ظرفیت خازنی توکن (c)
7. موارد استیکینگ توکن (s)

البته، این زنجیره عمدتاً بر روی مسائل مالی تمرکز دارد، اما به موضوعات دیگر نیز پرداخته می‌شود. در ادامه، هر یک از این اجزا را بررسی خواهیم کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر، مطلب را به تفصیل بخوانید.

1 – مقدار وجوه یا توکن
می‌توان پول نقد یا رمز پروژه را به عنوان یک جریان در یک مدار الکتریکی در نظر گرفت.

2 -شدت جریان نقدینگی
شدت جریان نقدینگی به تعداد توکن‌ها در واحد زمان اشاره دارد. به عبارت دیگر، تعداد توکن‌هایی که در قالب یک تراکنش وارد استخر و خزانه پروژه می‌شوند یا از آن خارج می‌شوند. این مقدار براساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:

• i = q/t
• شدت جریان نقدینگی = مقدار توکن / زمان

3- مقدار اختلاف پتانسیل

مبانی ساختاری طراحی و تحقیق هر توکن باید دارای تعریف دقیقی برای ارزیابی دارایی‌های پروژه باشد. به عنوان مثال، مانند ولتاژ در مدارهای الکتریکی، توکن‌ها نیروی محرکه‌ای برای ایجاد جریان نقدینگی هستند. عدم تطابق اطلاعات، بدون تطابق ارزش گذاری را به همراه دارد و جریان نقدینگی را از دارایی‌های با پتانسیل بالا به دارایی‌های با پتانسیل پایین معکوس می‌کند. هجوم کاربران ناشی از خوف از از دست دادن (FOMO) به سمت دارایی‌های با ارزش بالا، مثالی بر عکس شدن جریان است. حبابی که در این دوره شکل می‌گیرد، به عنوان یک محرک قدرتمند برای جریان نقدینگی عمل می‌کند و به صورت فشار فروش به نمایان می‌آید.

مقاومت در برابر توکن سوزی
استفاده از ضریب مقاومت سوزی توکن به منظور سفارشی‌سازی هزینه‌ها و ایجاد روش‌هایی برای مدیریت تورم و کاهش تعداد توکن‌ها صرفه‌جویی در هزینه‌های اعتبارسنجی در هر تراکنش را به همراه دارد. این عامل طراحی شده است تا اهداف مختلفی را پشتیبانی کند، اما یک مشکل وجود دارد و آن این است که کاربران فقط می‌توانند مقدار مقاومت جریان نقدینگی (qr) را ببینند. این نماد تعداد توکن‌هایی که در یک زمان مشخص سوخته شده‌اند را نشان می‌دهد و در اینجا تحلیل نقدینگی اهمیت پیدا می‌کند. مقاومت در برابر سوزاندن توکن یک عامل موثر در مکانیسم‌های کاهش قیمت است و به طور کلی برای پروتکل و کاربران مفید است.

• جریان نقدینگی = ارزش / مقاومت

وجود اختلاف پتانسیل ارزش نشان دهنده نسبت معکوس جریان نقدینگی به مقاومت توکن سوزی است. در عمل، زمانی که کاربران از محصول یک پروتکل با هدف به دست آوردن ارزش واقعی استفاده می‌کنند، سطح تقاضای بالاتری ایجاد می‌شود. ایجاد مقاومت بیشتر از نظر هزینه و کارمزد منجر به کاهش جریان نقدینگی می‌شود.

• با توجه به اینکه: i = q/t
• بنابراین: qr = vt/r

منبع سود واقعی

منبع سود واقعی در یک پروژه، عموماً به عنوان جریان نقدینگی و درآمدی که به طور مستقیم از فعالیت‌های عملیاتی و تجاری پروژه به دست می‌آید، تعریف می‌شود. این شامل درآمدهایی مانند فروش محصولات و خدمات، کارمزد‌ها، بهره‌ها و سایر منابع درآمدی است که پروژه تولید می‌کند. منبع سود واقعی می‌تواند به عنوان شاخصی از موفقیت و سودآوری پروژه در نظر گرفته شود و در تحلیل صحت مالی و ارزیابی عملکرد پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدل‌های کسب‌وکار مختلف برای ایجاد حداقل محصول قابل فروش (MPV) یا تناسب محصول با بازار (PMF) استفاده می‌شود. این مدل‌ها به تأمین مالی صدور دارایی‌های دیجیتال و ایجاد بازده یا پاداش قابل توجه کمک می‌کنند. در مفهوم توکنومیکس، توکن‌ها با ترکیبی از مقاومت، ظرفیت و عناصر انباشته، به عنوان باتری یا محرک مدار شناخته می‌شوند و با نماد “z” به عنوان “امپدانس مالی” شناخته می‌شوند. این ساختار خطی دارای ماهیتی است و با نمودار مقاومت مالی قانون اهم نشان داده می‌شود.

موارد ظرفیت خازنی توکن‌ها

تماماً مشابه خازن‌ها در مدارهای قدرت، کیف پول‌ها و تجمیع‌کننده‌ها که توکن‌های یک پروژه خاص را در صرافی‌های غیرمتمرکز ذخیره می‌کنند، می‌توان اپلیکیشن‌ها و صرافی‌های متمرکز را به عنوان خازن در مفهوم Tokenomics در نظر گرفت.

خازن‌ها در مفهوم Tokenomics نمایانگر سطح مشارکت کاربر در پلتفرم هستند و امکان تجزیه و تحلیل پراکندگی جریان‌های نقدی را فراهم می‌کنند. هنگامی که شوک‌های اقتصادی رخ می‌دهد، سطح برداشت و سپرده توکن، احتمال وقوع مارپیچ مرگ یا اثر چرخ طیار را تعیین می‌کند. علاوه بر این، با استفاده از دو عنصر سپرده و برداشت، می‌توان سطح احساسات بازار را اندازه‌گیری کرد.

• I = C * dv/dt
• نقدینگی = عناصر خازن * نرخ تغییر در ارزش

در واقع، زمانی که ارزش توکن تغییر می‌کند، کاربران موظف می‌شوند تا واریز یا برداشت انجام دهند و بلافاصله جریان یا خروج نقدینگی شکل می‌گیرد.

موارد استیکینگ توکن

در مفهوم Tokenomics، استیکینگ توکن به معنای نگهداشت توکن‌ها در کیف پول یا حساب کاربران به منظور امتیازدهی و بهره‌برداری بیشتر است. با استیکینگ توکن، کاربران قادرند بهره‌وری از سیستم را افزایش داده و مزایایی مانند سوددهی، حق رأی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروژه، تخفیف‌ها و امکانات ویژه را به دست آورند. استیکینگ توکن به عنوان یک راهکار برای جذب و حفظ اعضا و کاربران در اکوسیستم توکن‌ها استفاده می‌شود.

همانطور که در یک مدار الکتریکی وجود القاگر ضروری نیست، در مفهوم Tokenomics نیز به دلیل وجود وضعیت ثابت جریان نقدی، وجود عناصر استیکینگ حیاتی نیست. اما اگر جریان نقدی ناپایدار باشد، استیکینگ یک روش کاربردی است که به ثبات سیستم کمک می‌کند. در واقع، وجود مکانیزم پاداش مبتنی بر ساختار بازده واقعی باعث تعادل جریان نقدینگی می‌شود.

• v = S * di/dt
• ارزش = عناصر استیکینگ * نرخ تغییر جریان نقدینگی

در این فرمول، ارزش تعریف شده است به عنوان ضرب پارامتر استیکینگ در نرخ تغییر جریان نقدینگی. به جز در شرایطی که جریان نقدینگی تحت تأثیر تصمیمات خرید یا فروش کاربران در نوسان است، تیم پروژه می‌تواند ارزش دارایی‌ها را بر اساس سیاست پولی خود کنترل کند.

همچنین، تعدادی مؤلفه مالی غیرخطی مانند ایردراپ، جوایز استخر و سایر عوامل وجود دارند. در مفهوم Tokenomics، اینگونه عوامل به حفظ ثبات مالی توکن پروژه کمک می‌کنند. بنابراین، در طراحی مدل بازده واقعی، باید عواملی مانند انواع مدل توکن، ساختار سیاست پولی، مکانیسم‌های تورمی و ضدتورمی را در نظر گرفت.