چگونه می‌توان لغوی ذخیره‌سازی غیرمتمرکز توضیح داد؟

ذخیره‌سازی غیرمتمرکز: رویکرد نوینی برای ذخیره و نگهداری اطلاعات

ذخیره‌سازی غیرمتمرکز به سادگی به روشی جدید برای ذخیره و نگهداری اطلاعات اشاره می‌کند. در این روش، اطلاعات و داده‌ها به صورت کاملاً مستقل و بدون وابستگی به هیچ شرکت، موسسه یا سرور مرکزی ذخیره می‌شوند. به عبارت دیگر، مدیریت و کنترل این ذخیره‌سازی بر عهده هیچ سازمانی نیست.

برنامه‌های غیرمتمرکزی که بر پایه فناوری بلاکچین و سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز ایجاد شده‌اند، با رعایت استقلال کاربران فعالیت می‌کنند. این ترکیب از فناوری‌ها در دنیای امروز می‌تواند تغییرات قابل توجهی را به همراه داشته باشد.

در ادامه این مقاله، به بررسی و توضیح بیشتری از مفهوم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز می‌پردازیم.

تعریف پیشرفته‌تری از ذخیره‌سازی غیرمتمرکز ویرایش کنیم. سیستم‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز، فایل‌های داده را در گره‌هایی که با یکدیگر در مکان‌های مختلف مرتبط هستند، ذخیره می‌کنند. این اتصالات از طریق یک شبکه همتا به همتا (P2P) برقرار می‌شود.

در حال حاضر، اکثر داده‌های شخصی که هویت دیجیتال ما را تشکیل می‌دهند، به صورت متمرکز در سیستم‌های متمرکز ذخیره می‌شوند. این مسئله در بسیاری از موارد باعث خرابی و صدمات جدی شده است. همچنین، کاربران با این روش دسترسی کامل به اطلاعات خود را ندارند. در نتیجه، خطراتی از جمله از دست دادن اطلاعات، حملات سایبری و نقض حریم خصوصی آنها افزایش می‌یابد. با ظهور فناوری وب 3.0، روش‌های ارتباط آنلاین و ذخیره‌سازی داده‌ها تغییر کرده است و فناوری بلاکچین نقش بسیار تاثیرگذاری در ایجاد این تغییرات داشته است.

در برنامه‌های مبتنی بر بلاکچین، کاربران قادرند بدون وابستگی به شخص ثالث، برنامه را به صورت مستقل اجرا کنند. علاوه بر این، با استفاده از سیستم غیرمتمرکز، استقلال کاربران افزایش می‌یابد و آن‌ها قادر خواهند بود تجربیات و اطلاعات خود را به صورت آنلاین مدیریت کنند. در واقع، در برنامه‌های مبتنی بر ذخیره‌سازی غیرمتمرکز، کاربران به داده‌های خود به صورت توزیع‌شده دسترسی خواهند داشت.

تأثیر روش ذخیره‌سازی غیرمتمرکز در حوزه ذخیره‌سازی اطلاعات

اینترنت امروزه بسیار آسوده‌نفس نیست. محتوای وب در این فضا از طریق آدرس‌های URL در اختیار کاربران قرار می‌گیرد و هر آدرس به یک سرور خاص ارجاع دارد. بنابراین، اگر به هر دلیلی این سرورها مشکلی داشته باشند، دسترسی به تمامی محتوای ذخیره شده در آن سرور از بین خواهد رفت. این شکنندگی در بسیاری از موارد به یکی از راه‌حل‌های دولت‌ها برای مقابله با سانسور و فیلترینگ تبدیل شده است.

در مواجهه با این چالش، برنامه‌هایی وجود دارند که با استفاده از یک سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز عمل می‌کنند. در این نوع برنامه‌ها، قطع شدن اپراتور مانعی برای دسترسی کاربر به محتوا نمی‌شود. به عنوان مثال، برنامه‌هایی مانند تبادلات غیرمتمرکز با توزیع مسئولیت‌ها در گره‌های شبکه، با سانسور محتوا مبارزه می‌کنند و همچنین در برابر قطعی و اختلالات مقاوم خواهند بود.

یکی دیگر از عوامل مهم که ذخیره‌سازی غیرمتمرکز بر آن تأثیر قابل توجهی دارد، بهره‌وری و کاهش واسطه‌ها برای انتقال داده بین دو کاربر است. در حال حاضر، مراکز داده‌ای در سرتاسر جهان وجود دارند که حجم زیادی از داده‌های مختلف را ذخیره می‌کنند. به عنوان مثال، اگر دو کاربر در دو نقطه جهان به یکدیگر پیامی ارسال کنند، ابتدا این پیام به مرکز داده می‌رسد. یا اگر ۱۰ کاربر همزمان در حال تماشای یک ویدیوی به اشتراک گذاشته شده در تلفن همراه خود باشند، هر یک از آنها درخواست دانلود را به مرکز داده ارسال می‌کنند و در نتیجه ۱۰ نسخه از ویدیو به طور همزمان دانلود می‌شود. در حالت بهینه، فقط یک نسخه از ویدیو باید دانلود شود.

در سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز، گره‌ها با حداقل واسطه با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. بنابراین، نیازی به ارسال چندین پرس و جو به مرکز داده وجود ندارد. در این شرایط، هزینه‌های ذخیره‌سازی به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، اشتراک‌گذاری فایل‌های همتا به همتا از طریق شبکه‌های محلی باعث صرفه‌جویی در پهنای باند می‌شود.

توزیع داده‌ها در گره‌های مختلف شبکه نیز به افزایش سرعت دانلود کمک می‌کند. در شبکه‌های غیرمتمرکز، گره‌های ذخیره‌سازی داده به صورت جهانی و با استفاده از فناوری بلاکچین توزیع می‌شوند. این روش باعث می‌شود استفاده از پهنای باند به طور بالقوه کاهش پیدا کند. به عبارت دیگر، با تقسیم داده‌ها در گره‌های مختلف، بار ترافیک به صورت موازی در سطح شبکه توزیع می‌شود و این موضوع منجر به استفاده بهینه از پهنای باند می‌شود. با کاهش بار ترافیک در هر گره، سرعت دانلود بهبود یافته و کاربران قادر به دریافت داده‌ها به سرعت بیشتری خواهند بود.

بدون نقطه شکست، در شبکه‌های متمرکز، سرور اصلی به عنوان مسئول تمامی داده‌های شبکه عمل می‌کند. این روش باعث آسانی دسترسی و مدیریت شبکه می‌شود، اما در عین حال خطر خطا در انتقال داده‌ها را افزایش می‌دهد. اما در سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز، تحمل خطا در گره‌های ذخیره‌سازی بیشتر است که به معنای عدم وابستگی کلیه داده‌ها به یک مکان واحد است. این وضعیت منجر به افزایش استحکام و پایداری در انتقال و ذخیره‌سازی داده‌ها می‌شود.

هزینه کمتر:

زمانی که وظیفه ذخیره‌سازی اطلاعات به گره‌های ذخیره‌سازی واگذار می‌شود، کاربران به مقدار بیشتری فضای ذخیره‌سازی دسترسی خواهند داشت. این امر باعث کاهش هزینه استفاده می‌شود، زیرا برای استفاده از فضای بیشتر همان میزان هزینه باید پرداخت شود.

حفظ یکپارچگی داده‌ها:

یکی از مشکلات شبکه‌های متمرکز، از دست دادن یکپارچگی داده‌ها است. یکپارچگی داده به میزان قابلیت حفظ کیفیت یکسان در طول عمر داده اشاره دارد. در صورتی که سرور اصلی آسیب ببیند یا جابجا شود، این می‌تواند خطری جدی به داده‌ها وارد کند، زیرا در هر لحظه احتمال از دسترس بودن داده‌ها وجود دارد. اما در سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز، داده‌ها این امکان را دارند که برای مدت طولانی در دسترس باشند و با استفاده از هش، امنیت داده‌ها تضمین شود.

معایب ذخیره‌سازی غیرمتمرکز:

هر سیستمی، با تمام مزایا و ویژگی‌های مثبت خود، در برخی موارد ممکن است دچار اختلال شود و ذخیره‌سازی غیرمتمرکز نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این زمینه، شبکه‌های غیرمتمرکز دارای برخی معایب نیز هستند. به عنوان مثال، دسترسی به داده‌های موجود در این سیستم ممکن است کندتر از یک سیستم متمرکز باشد. زیرا سیستم‌های غیرمتمرکز برای بازیابی و ذخیره داده‌ها به تعدادی گره در سطح جهانی وابسته هستند، که این موضوع می‌تواند سرعت دسترسی را کاهش دهد.

مزایای مالکیت داده در سیستم‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز را نیز از مالکیت داده ایمن‌تر بودن آنها می‌بینیم، اما آنها همچنان از خطرات امنیتی دیگری مستثنی نیستند. وجود گره‌های مخرب می‌تواند امنیت داده‌ها را تهدید کند. به علاوه، استقلال کامل کاربران در ذخیره‌سازی اطلاعات، مسئولیت کامل نگهداری داده‌ها را بر عهده آنها می‌گذارد، که منجر به وجود ریسک‌های مرتبط با رمزگذاری و مدیریت کلیدهای خصوصی کاربران می‌شود.

معرفی پروژه‌های فعال در ذخیره‌سازی غیرمتمرکز:

سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز در حال حاضر در بین توسعه‌دهندگان و کاربران محبوبیت بالایی دارد. در این مدت کوتاه، پروژه‌های مختلفی بر اساس این سامانه راه‌اندازی شده‌اند. در ادامه به تعدادی از این پروژه‌ها اشاره می‌کنیم.

پروتکل شبکه FileCoin:

شبکه FileCoin یک سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز و منبع باز است. این شبکه بر پایه سیستم فایل internode یا IPFS عمل می‌کند. پروتکل IPFS یک فناوری نوین برای وب غیرمتمرکز است که هدف آن رقابت با پروتکل HTTP است. پروژه FileCoin در ماه اکتبر سال ۲۰۲۰ آغاز به کار کرد. کاربران این پلتفرم می‌توانند فضای ذخیره‌سازی اضافی خود را اجاره داده و در ازای آن توکن‌های FileCoin (FIL) دریافت کنند.

پروژه سیاکوین:

پروژه سیاکوین از سال ۲۰۱۳ آغاز شده و در نهایت در سال ۲۰۱۵ به نتیجه‌ای رسید. این پروژه با هدف استفاده از فضای ذخیره‌سازی هارد دیسک فعالیت خود را آغاز کرد. پلتفرم سیاکوین بر اساس الگوریتم اثبات کار (PoW) عمل می‌کند. کاربران برای استفاده از ذخیره‌سازی غیرمتمرکز این پروژه باید هزینه‌ای را پرداخت کنند.