بلاکچین چیست؛ فناوری دموکراتیک و خودمختار

فناوری بلاکچین،

با نوآوری‌های شگفت‌انگیز خود، تبدیل به یک موضوع بحثی پرطرفدار در اجتماع شده است. در این مقاله، به بررسی فناوری بلاکچین و کاربردهای آن می‌پردازیم.

اخیراً، فناوری بلاکچین به گونه‌ای در گفتمان عمومی حضور دارد که تقریباً هرکسی با آن آشناست، اما کمتر کسی به طور دقیق می‌داند چه بداند بلاکچین چیست و تفاوت نظرات و تعاریف مختلف درباره آن نیز وجود دارد. این فناوری که در دهه‌ی گذشته رشد چشمگیری داشته و روز به روز توسط بیشتر افراد شناخته می‌شود، تاریخچه‌ای بیش از ده ساله دارد و ریشه‌های اساسی ایده ایجاد شبکه‌های بلاکچین را در گذشته ای بسیار قدیمی‌تر می‌توان یافت. در این مقاله، ابتدا یک مقدمه‌ای از تعریف بلاکچین را به طور خلاصه ارائه می‌دهیم و سپس به بررسی ساختار بلاکچین، انواع آن، کاربردها، امنیت و آینده بلاکچین می‌پردازیم. همانطور که همیشه، با ما همراه باشید تا در زومیت به این موضوعات بیشتر بپردازیم.

غالباً، افراد بلاکچین را به عنوان یک ارز دیجیتال درک می‌کنند و این دو مفهوم را به جای یکدیگر استفاده می‌کنند. باید تأکید کنیم که ارز دیجیتال تنها یک بخش از بلاکچین است؛

بلاکچین در حال حاضر به عنوان یک فبلاکچین چیست؟

عبارت “بلاکچین” از دو کلمه “بلاک” و “چین” تشکیل شده است که به صورت تحت اللفظی می‌توان آن را به معنای زنجیره‌ای از بلاک‌ها تفسیر کرد. اما برای درک مفهوم واقعی فناوری بلاکچین، نیازمند تعریف هر قطعه پازل آن هستیم. قابل ذکر است که در اسناد اصلی ساتوشی ناکاموتو، دو کلمه “بلاک” و “چین” به صورت جداگانه استفاده شده‌اند و در سال ۲۰۱۶، عبارت ترکیبی “بلاکچین” به شهرت رسیده است.ناوری بسیار بزرگتر از ارز دیجیتال شناخته می‌شود و جایگاه خاص و ویژه‌ای در علوم کامپیوتر دارد. همچنین، باید توجه داشت که ارز دیجیتال تمایزی دارد نسبت به رمزارز یا ارز رمزنگاری شده که اغلب در استفاده عامه مردم به جای هم استفاده می‌شوند.

به طور کلی، بلاکچین یا زنجیره بلاکی، یک پایگاه داده است که شامل یک لیست از سوابق تراکنش ها است که همواره در حال رشد و افزایش است. این سوابق به عنوان بلاک‌ها شناخته می‌شوند و از طریق رمزنگاری به یکدیگر مرتبط می‌شوند. بلاک‌ها در یک شبکه از گره‌های همتا به همتا قرار می‌گیرند و در مخزنی که به دفتر کل دیجیتال معروف است، ذخیره می‌شوند. به عبارت دیگر، بلاکچین به عنوان یک نوع دفتر کل توزیع‌شده شناخته می‌شود که تاریخچه دارایی دیجیتال را با استفاده از رمزنگاری هش غیر قابل تغییر و شفاف، تضمین می‌کند.

برای درک بهتر بلاکچین، می‌توانیم آن را با سرویس Google Doc مقایسه کنیم. در Google Doc، وقتی یک کاربر یک سند ایجاد کرده و آن را با گروهی از افراد به اشتراک می‌گذارد، سند به جای کپی شدن یا واگذاری، توزیع می‌شود. این فرایند توزیع غیر متمرکز را ایجاد می‌کند، به طوری که همه افراد همزمان به سند دسترسی دارند. هیچ فردی در انتظار تغییراتی توسط فرد دیگر قرار نمی‌گیرد و تمام اصلاحات بدون تأخیر ثبت می‌شوند و تغییرات به صورت شفاف اعمال می‌شوند. البته باید توجه داشت که فناوری بلاکچین به طور قابل توجهی پیچیده‌تر از Google Doc است.

در طول دهه‌های گذشته، برخی فناوری‌ها تأثیر قابل توجهی بر تمام ابعاد جامعه داشته‌اند و انقلابی در زندگی افراد ایجاد کرده‌اند. یکی از موارد مشهور، معرفی تلفن همراه است که تا به امروز، با معرفی گوشی‌های هوشمند پیشرفته، به صنعت سرگرمی و روش کسب درآمد برخی افراد تأثیر گذاشته است.

اما در حال حاضر، ما با یک انقلاب فناورانه دیگر به نام بلاکچین آشنا هستیم؛ یک شبکه توزیع‌شده از پایگاه داده که به طور مداوم در حال رشد و استحکام می‌یابد.

با نگاهی کوتاه به دهه گذشته، می‌توانیم ببینیم که ابتدایی‌ترین نوآوری بزرگ بلاکچین، تولد ارز دیجیتال بیتکوین بود. امروزه ارزش بازار بیتکوین به بیش از 330 میلیارد دلار رسیده است و روزانه توسط میلیون‌ها کاربر برای پرداخت‌های مختلف استفاده می‌شود.

نوآوری دوم در حوزه بلاکچین در واقع مربوط به تفکیک فناوری اساسی بیتکوین از رمزارز بود و آن را قابل استفاده برای تسهیل دستیابی به اهداف دیگر قرار داد.

نوآوری سوم این فناوری، معرفی “قرارداد هوشمند” در نسل دوم بلاکچین با نام اتریوم بود که باعث ایجاد یک آینده روشن و پر امید برای آن شد.

نوآوری بزرگ چهارم در شبکه‌های مبتنی بر بلاکچین، به مکانیزم‌های مختلف اجماع اشاره دارد. در ابتدا، اثبات کار (Proof-of-Work) به عنوان روش اجماع معرفی شد و سپس به اثبات سهام (Proof-of-Stake) رسید. در ادامه، روش‌های اجماع دیگری مانند PoH، PoB، PoA و PBFT توسعه یافتند. در نتیجه، در ابتدا بیشتر شبکه‌های بلاکچین از فرایند اثبات کار برای ایمنی شبکه استفاده می‌کردند، به این معنی که گروهی که بیشترین قدرت پردازشی برای تولید بلاک‌ها را داشت، تصمیمات نهایی را می‌گرفت و به اجماع درباره تراکنش‌ها و بلاک‌ها می‌رسیدند.

به‌علاوه، روش PoS به افراد اجازه می‌دهد در فرآیند تولید و تأیید تراکنش‌های بلاک به دلیل میزان سکه‌های محلی که در اختیار آنهاست، مشارکت کنند. به عبارت دیگر، افرادی که در شبکه بلاکچین سرمایه‌گذاری می‌کنند، اجازه اعتبارسنجی، استخراج و دریافت پاداش بیشتر را از شبکه خواهند داشت. البته، این روش فقط زمانی قابل استفاده است که تعداد مناسبی از شرکت‌کنندگان در شبکه وجود داشته باشد و تعداد نودهای فعال در شبکه به حد نصاب برسد.

پنجمین نوآوری در دنیای فناوری بلاک‌چین، بلاک‌چین مقیاس‌پذیر (Scaled Blockchain) است. در حال حاضر، در شبکه‌های بلاک‌چین، تمامی کامپیوترهای موجود در شبکه در پردازش تراکنش‌ها مشارکت دارند. این موضوع باعث کاهش سرعت شبکه شده است. اما بلاک‌چین مقیاس‌پذیر، با افزایش سرعت پردازش بدون کاهش امنیت، به واقعیت پیوسته است. در این روش، با تشخیص تعداد کامپیوترهای مورد نیاز برای اعتبارسنجی هر تراکنش و تقسیم کار پردازشی بین آنها، سرعت پردازش افزایش می‌یابد. در نتیجه، با افزایش چشمگیر سرعت پردازش تراکنش‌ها، شبکه بلاک‌چین آمادگی لازم برای رقابت با شبکه‌های پرداخت مانند VISA و SWIFT را به دست می‌آورد.

حال به مروری بر تاریخچه بلاک‌چین بپردازیم. به‌طور خلاصه،

برای ردیابی مراحل اولیه ظهور بلاک‌چین، باید به بیش از سه دهه قبل برگردیم.

• در سال ۱۹۸۲ میلادی (۱۳۶۱ خورشیدی)، دیوید چائوم (David Chaum) در رساله‌ی خود با عنوان “Computer Systems Established, Maintained, and Trusted by Mutually Suspicious Groups”، برای اولین بار یک پروتکل شبیه به بلاک‌چین را معرفی کرد.
• سال ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ خورشیدی)، استوارت هابر (Stuart Haber) و دابلیو اسکات استورنتا (W. Scott Stornetta) یک زنجیره از بلاک‌های رمزنگاری شده را برای اولین بار معرفی کردند.
• سال ۱۹۹۸ میلادی (۱۳۷۷ خورشیدی)، دانشمند علوم کامپیوتر نیک سابو (Nick Szabo) در پروژه “Bit Gold” به عنوان یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز مطالعه و نظریه‌پردازی کرد. برخی افراد باور دارند که ساتوشی ناکاموتو، که احتمالا پشت نام مستعار ساتوشی ناکاموتو است، در واقع آقای سابو است.
• در سال ۲۰۰۰ میلادی (۱۳۷۹ خورشیدی)، استفان کنست (Stefan Konst) نظریه خود درباره زنجیره‌های رمزنگاری‌شده امن را به همراه ایده‌هایی برای اجرای آن منتشر کرد.
• سال ۲۰۰۸ میلادی (۱۳۸۷ خورشیدی)، توسعه دهنده یا توسعه دهندگان با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) نخستین اوراق سفید (White Papers) درباره ایجاد مدلی از شبکه بلاک‌چین را منتشر کردند.
• سال ۲۰۰۹ میلادی (۱۳۸۸ خورشیدی)، ناکاموتو شبکه بلاک‌چین اولیه را به عنوان دفتر کل توزیع‌شده‌ی عمومی برای تراکنش‌های انجام شده با بیتکوین پیاده‌سازی کرد.
• سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی)، فناوری بلاک‌چین از ارز دیجیتال تفکیک شد و قابلیت‌های آن برای سایر تراکنش‌های مالی و بین سازمانی مورد بررسی قرار گرفت. نسخه دوم بلاک‌چین به صحنه ظهور گذاشته شد که شامل اپلیکیشن‌هایی فراتر از ارز می‌شود. سیستم بلاک‌چین اتریوم، برنامه‌های کامپیوتری را به بلاک‌ها وارد کرد که جایگزین ابزارهای مالی مانند اوراق قرضه شدند و به عنوان قراردادهای هوشمند شناخته می‌شوند.

معماری بلاک‌چین شامل چندین لایه است که به طور کلی عبارتند از:

1. زیرساخت (سخت‌افزار و نودها): این لایه شامل سخت‌افزارها و نودها است که برای اجرای شبکه بلاک‌چین استفاده می‌شوند. سخت‌افزارها شامل دستگاه‌هایی مثل کامپیوترها و سرورها هستند که برای پردازش و ذخیره‌سازی داده‌های بلاک‌چین استفاده می‌شوند. نودها نیز اجزای شبکه هستند که اتصال و ارتباط بین آنها را فراهم می‌کنند.
2. شبکه‌سازی (کشف نودها، تکثیر اطلاعات و اعتبارسنجی): در این لایه، نودها در شبکه بلاک‌چین با هم ارتباط برقرار می‌کنند. این شبکه شامل مکانیزم‌هایی برای کشف نودها، تکثیر اطلاعات بین آنها و اعتبارسنجی تراکنش‌ها است.
3. اجماع (با کمک اثبات کار PoW یا گواه بر سهام PoS): در این لایه، مکانیزمی برای دستیابی به اجماع در شبکه بلاک‌چین وجود دارد. این مکانیزم می‌تواند بر اساس اثبات کار (PoW) یا گواهی سهام (PoS) بوده و برای تأیید صحت تراکنش‌ها و افزودن بلاک‌های جدید به زنجیره استفاده می‌شود.
4. داده (بلاک‌ها و تراکنش‌ها): در این لایه، بلاک‌ها و تراکنش‌ها در بلاک‌چین ذخیره می‌شوند. هر تراکنش به صورت رمزنگاری شده در یک بلاک قرار می‌گیرد و بلاک‌ها به صورت پیوسته به یکدیگر متصل می‌شوند تا زنجیره‌ای از تراکنش‌ها وجود داشته باشد.
5. لایه کاربرد (قرارداد هوشمند و برنامه‌های غیر متمرکز): در این لایه، قراردادهای هوشمند (smart contracts) و برنامه‌های غیر متمرکز قابل اجرا هستند. قراردادهای هوشمند قوانین و شرایطی را برای انجام تراکنش‌ها تعیین می‌کنند و برنامه‌های غیر متمرکز نیز امکان اجرای برنامه‌ها و سرویس‌ها را در شبکه بلاک‌چین فراهم می‌کنند.

بلاک (Block) یک ساختار اصلی در یک زنجیره‌ی بلوکی است که توسط مجموعه‌ای از بلاک‌ها تشکیل می‌شود.

هر بلاک شامل سه عنصر اساسی است:

1. داده‌های موجود در بلاک: درون هر بلاک، داده‌هایی که قرار است در زنجیره ذخیره شوند، وجود دارند. این داده‌ها ممکن است اطلاعات متنوعی مانند تراکنش‌ها، متن‌ها، تصاویر و غیره باشند.
2. Nonce: Nonce یک عدد ۳۲ بیتی است که در هنگام ایجاد بلاک به صورت تصادفی تولید می‌شود. این عدد در فرایند ساخت بلاک برای ایجاد عنوان سربرگ هش (Header Hash) استفاده می‌شود.
3. هش (Hash): هش یک عدد ۲۵۶ بیتی است که با استفاده از Nonce ترکیب می‌شود. هدف از ترکیب این دو عدد، تولید یک عنوان سربرگ هش است که باید با تعداد زیادی صفر شروع شود. به عبارت دیگر، این عنوان سربرگ هش باید یک مقدار هش بسیار کوچک و با تعداد زیادی صفر داشته باشد.

در زمان ایجاد بلاک اولیه زنجیره، Nonce برای تولید هش رمزنگاری استفاده می‌شود. داده‌های درون بلاک به صورت ایمن رمزگذاری شده و به بخش Nonce و هش وابسته می‌شوند، مگر اینکه استخراج شوند. در این صورت، داده‌ها به صورت دائمی به Nonce و هش مرتبط با آن‌ها متصل می‌شوند.

ماینرها، در فرایند استخراج، مسئول ساختن بلاک‌های جدید در زنجیره هستند. هر بلاک در زنجیره دارای یک عدد نانس و هش منحصربه‌فردی است. همچنین، به هش بلاک قبلی در زنجیره ارجاع داده می‌شود. به همین دلیل، استخراج یک بلاک به آسانی انجام نمی‌شود، به ویژه در زنجیره‌های بزرگ که این فرایند بسیار دشوار است.

ماینرها از نرم‌افزارهای خاصی برای انجام محاسبات پیچیده ریاضی استفاده می‌کنند تا عدد نانس مورد نظری را پیدا کنند که هش معتبر برای بلاک را تولید کند. با توجه به اینکه عدد نانس ۳۲ بیت و هش ۲۵۶ بیتی است، تقریباً ۴ میلیارد ترکیب ممکن برای عدد نانس و هش وجود دارد که باید بررسی شوند تا ترکیب صحیح را بیابیم. زمانی که ماینر موفق به پیدا کردن ترکیب صحیح باشد، به عنوان “Golden Nonce” شناخته می‌شود و بلاک جدیدی که این ترکیب را داراست در زنجیره قرار می‌گیرد.

تغییری در هر بلاک در زنجیره، نیازمند استخراج مجدد تمام بلاک‌های بعدی است. به همین دلیل، دستکاری در شبکه بلاک چین بسیار مشکل است زیرا برای دستیابی به نانس طلایی زمان زیادی صرف می‌شود و نیاز به قدرت محاسباتی بسیار بالا است. همچنین، زمانی که یک بلاک جدید استخراج می‌شود، تغییرات درون آن توسط تمام نودهای فعال در شبکه قبول می‌شود و استخراج‌کننده پاداش دریافت می‌کند.

• نود (Node)

یکی از ویژگی‌های کلیدی بلاک چین، غیرمتمرکزی است. به این معنا که هیچ کامپیوتر یا سازمانی قادر به اختصاص مالکیت زنجیره نیست. به جای آن، شبکه از طریق نودهای متصل به زنجیره توزیع شده است. نود به هر دستگاه الکترونیکی گفته می‌شود که قادر است یک نسخه از زنجیره بلاک را ذخیره کند و در عملکرد شبکه نقش داشته باشد. هر کاربر شناسه منحصر به فرد خود را دریافت می‌کند.

هر کاربر در شبکه با نام “نود” شناخته می‌شود و تمام کاربران دسترسی به نسخه‌ی به‌روزی از دفتر کل دارند. هر نود، روشی خاص برای ارتباط با سایر نودها دارد که در شبکه بلاک چین به بلاک چین متفاوت است.

در مرحله اول، یک کاربر یک تراکنش در شبکه درخواست می‌دهد. با ثبت درخواست، یک بلاک با تمام اطلاعات تراکنش ساخته می‌شود. این بلاک به منظور ایجاد امنیت در اطلاعات، رمزنگاری می‌شود. سپس، بلاک جدید به تمام نودهای فعال در شبکه پخش می‌شود تا سایر نودها اعتبار درخواست کاربر را تأیید کنند. برای تأیید و اعتبارسنجی درخواست‌ها، شبکه بلاک چین از فرایند الگوریتم اجماع استفاده می‌کند. در صورتی که بلاک ایجادشده معتبر باشد، در زنجیره قرار می‌گیرد و تراکنشی که کاربر درخواست کرده است، اجرا می‌شود.

بلاکچین چگونه کار می‌کند؟

بلاکچین عملکرد خود را از طریق لایه‌های مختلفی انجام می‌دهد. یکی از این لایه‌ها لایه اپلیکیشن است. در این لایه، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، مرورگرهای dApp، رابط کاربری و هاستینگ اپلیکیشن قرار می‌گیرند.

در این لایه، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز که به وسیله dApp مرورگرها مانند متامسک یا تراست ولت قابل دسترسی هستند، فعالیت می‌کنند. این اپلیکیشن‌ها اغلب در حوزه‌های مالی مانند معاملات، وام‌دهی، سواپ و غیره فعالیت می‌کنند. همچنین، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در زمینه‌های مختلفی مانند بازی‌ها، پیام‌رسان‌ها، پلتفرم‌های ذخیره‌سازی، شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌نویسی نیز وجود دارند.

سپس، هاستینگ اپلیکیشن در این لایه امکان راه‌اندازی و اجرای تمام برنامه‌های غیرمتمرکز را برای کاربران فراهم می‌کند. بدون این عنصر، امکان اجرای هیچ اپلیکیشن غیرمتمرکزی در شبکه فراهم نخواهد بود. لازم به ذکر است که پروتکل هاستینگ نیز به طور کامل غیرمتمرکز است و نگه‌داری از سرورهای هاستینگ به طور کامل امن و غیرمتمرکز است.

اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در واقع مشابه اپلیکیشن‌های متمرکز عمل می‌کنند، با این تفاوت که آنها شبکه‌ی غیرمتمرکز را دارند که این امر مهمترین تفاوت آنهاست.

بلاکچین چگونه کار می‌کند؟

• لایه خدمات:

در این لایه، ابزارهای مهمی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا لایه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را بسازید و اجرا کنید. همچنین، این لایه امکان مشارکت در کنترل بلاکچین و دسترسی به امکاناتی مانند کانال‌های پرداخت، خوراک داده، و سایدچین را فراهم می‌کند.

در این لایه، فرایند خوراک داده به نودها اجازه می‌دهد تا از طریق منابع معتبر، آخرین نسخه اطلاعات درباره شبکه را دریافت کنند. همچنین، محاسبات خارج از زنجیره امکان انجام پردازش محاسباتی خارج از شبکه بلاکچین را می‌دهد و حریم خصوصی را بهبود می‌بخشد. کانال‌های پرداخت در واقع به مسیر ارتباطی بین دو نود اشاره دارند.

علاوه بر این عناصر، ممکن است بخش‌های دیگری نیز در این لایه وجود داشته باشد. این شامل اوراکل‌ها، امضای چندگانه، قراردادهای هوشمند، دارایی‌های دیجیتال، کیف پول‌ها، حافظه توزیع‌شده ذخیره فایل، هویت‌های دیجیتال و غیره می‌شود.

• لایه معنایی:

لایه معنایی شامل الگوریتم توافق عام، ماشین‌های مجازی و سایر عوامل مشارکت کاربران است و در بلاکچین نقش مهمی را ایفا می‌کند.

بدون الگوریتم توافق، بلاکچین از مفهوم خود عاریت می‌کند. الگوریتم توافق فرآیندی ضروری برای دستیابی به توافق بین نودهای بلاکچین است. در این فرآیند، تمام نودها برای تأیید اطلاعات در شبکه باید به توافق برسند؛ بنابراین، هیچ کاربری نمی‌تواند یک تراکنش را آغاز و آن را به دفتر کل اضافه کند مگر اینکه با سایر کاربران به توافق برسد تا پس از تأیید اعتبار اطلاعات، بلاک اضافه شود. انواع مختلفی از الگوریتم‌های توافق در نظام بلاکچین استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، الگوریتم اثبات کار (Proof of Work)، الگوریتم گواهی بر سهام و سایر تبارکدها از الگوریتم‌های استفاده شده در بلاکچین به شمار می‌روند.

در این لایه، شرایط مشارکت نیز به قوانینی اشاره دارد که با استفاده از آن می‌توان درباره پذیرش کاربران جدید به شبکه تصمیم گرفت. این عنصر به صورت عمده در فناوری‌های بلاکچین خصوصی استفاده می‌شود.

ماشین‌های مجازی موجود در این لایه به منظور افزایش امنیت و محیط اجرا برای تمام وظایف در شبکه استفاده می‌شوند. این ویژگی به طور عمده برای اجرای قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود.

همچنین، سایدچین‌های موجود در این لایه به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا برای توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز از بلاکچین‌های جداگانه استفاده کنند تا هسته اصلی شبکه در حالت توسعه قرار نگیرد.

• لایه شبکه:

لایه شبکه شامل محیط اجرای قابل اطمینان (Trusted Execution Environment)، پروتکل RLPx، شبکه تحویل بلاک و سایر عوامل تشکیل دهنده است.

محیط اجرای قابل اطمینان (TEE) به معماری کمک می‌کند تا مسائل توسعه‌پذیری را حفظ کند. این قابلیت نه‌تنها باعث رفع این نوع مسائل در شبکه می‌شود، بلکه امنیت شبکه را نیز افزایش می‌دهد. همچنین، این محیط به ذخیره‌سازی خارج از شبکه اصلی کمک می‌کند تا بار شبکه بهینه‌سازی شود. پروتکل RLPx نیز مجموعه‌ای از پروتکل‌های شبکه است که به تبادل اطلاعات بین دو کاربر در بلاکچین کمک می‌کند.

• لایه زیرساخت:

لایه زیرساخت، آخرین لایه در معماری فناوری بلاکچین است و شامل سه سطح سخت‌افزار، سیستم و سرور می‌شود. در این لایه، نودها و هر دستگاهی که به شبکه متصل می‌شود، دسته‌بندی می‌شوند. یک بخش مهم دیگر از بلاکچین که در این لایه قرار می‌گیرد، حافظه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز شبکه است. همچنین، توکن‌ها نیز جزء اجزای تشکیل‌دهنده این لایه هستند.

• فورک (Fork) در بلاکچین:

فرایند فورک‌شدن یکی از جذاب‌ترین بخش‌های بلاکچین است. اما فورک (Fork) در بلاکچین به چه معناست؟ در علوم کامپیوتر، فورک به معنای “انشعاب” و “چندشاخه‌شدن” استفاده می‌شود. برای درک دقیق این مفهوم و فرایند آن در بلاکچین، ابتدا به ریشه آن در مهندسی نرم‌افزار می‌پردازیم.

در مهندسی نرم‌افزار، فورک پروژه (Project Fork)، یا به عبارت دیگر انشعاب پروژه، زمانی روی می‌دهد که توسعه‌دهندگان یک نسخه کپی از کد منبع (Source Code) را از نرم‌افزار اصلی جدا کرده و به طور مستقل آن را توسعه می‌دهند. این عمل باعث تولید یک نرم‌افزار مستقل و جداگانه از نرم‌افزار اصلی می‌شود. البته، توسعه‌دهندگان ممکن است به صورت غیرمتقبه عمداً یا به صورت تصادفی فرایند فورک را ایجاد کنند، و این فرایند در محیط نرم‌افزار به طور غیرمنتظره رخ می‌دهد.

برای درک مفهوم فورک در بلاک‌چین، لازم است به خصوصیت غیرمتمرکز بودن بلاک‌چین توجه کنید. این ویژگی به این معناست که شرکت‌کنندگان باید قادر باشند درباره بخش‌هایی از شبکه بلاک‌چین، از جمله پروتکل‌ها و بلاک‌ها، به توافق برسند. این توافق جمعی بین نودهای شبکه بلاک‌چین، تراکنش‌های هر بلاک را تأیید می‌کند. گاهی اوقات، نودهای شبکه قادر به توافق درباره وضعیت آینده بلاک‌چین نمی‌شوند. این عدم توافق ممکن است منجر به ایجاد انواع فورک‌ها شود و زنجیره اصلی بلاک‌ها را به دو یا چند شاخه تقسیم کند، که همه آنها معتبر هستند.

به طور کلی، سه نوع فورک در بلاک‌چین وجود دارد که می‌توانند به زیرمجموعه‌های بیشتری تقسیم شوند.

این سه نوع فورک در شرایط مختلف رخ می‌دهند. فورک‌های بلاک‌چین عبارت‌اند از:

۱- فورک نرم (Soft Fork):
در این نوع فورک، پروتکل جدید به طور سازگار با نسخه قبلی تغییر می‌کند. در این حالت، نرم‌افزار بلاک‌چینی که در نودهای شبکه اجرا می‌شود، به طور جزئی تغییر می‌کند و بلاک‌هایی که با استفاده از پروتکل جدید استخراج می‌شوند، توسط نودهایی که نسخه قدیمی بلاک‌چین را دارند نیز معتبر تلقی می‌شوند. به عنوان مثال، به‌روزرسانی SegWit در شبکه بیت‌کوین یک کلاس جدید از آدرس‌ها را به شبکه اضافه کرد که با نام Bech32 شناخته می‌شود. با این حال، افزودن کلاس جدید آدرس‌ها باعث نمی‌شود آدرس‌های قبلی با نام P2SH اعتبار خود را از دست بدهند، و یک نود با آدرس P2SH می‌تواند با یک نودی که آدرس Bech32 دارد، تراکنش معتبر داشته باشد.

۲- فورک سخت (Hard Fork):
در این نوع فورک بلاک‌چین، شاهد تغییر گسترده‌تری هستیم. در این نوع انشعاب، پروتکل بلاک‌چین به طور غیرسازگار با نسخه قبلی تغییر می‌کند. به عبارتی دیگر، نرم‌افزار بلاک‌چین به گونه‌ای تغییر می‌کند که بلاک‌های جدید استخراج شده طبق پروتکل جدید، توسط نسخه قدیمی بلاک‌چین معتبر نخواهند بود. هنگامی که فورک سخت رخ می‌دهد، یک ارز دیجیتال جدید به وجود می‌آید. به عنوان مثال، پس از فورک سخت بیت‌کوین، رمزارز بیت‌کوین کش به وجود آمد.

نودهایی که به‌روزرسانی فورک سخت را انجام می‌دهند، معادل تعداد ارز دیجیتالی که در نسخه قبلی داشتند، ارز دیجیتال نسخه جدید را دریافت می‌کنند. به عنوان مثال، اگر فردی ۱۰۰ بیت‌کوین داشته باشد و به‌روزرسانی فورک سخت بیت‌کوین کش را اعمال کند، به اضافه تعداد بیت‌کوین‌های خود، ۱۰۰ بیت‌کوین کش نیز دریافت خواهد کرد.

در مثال دیگری از فورک‌های سخت، می‌توان به به‌روزرسانی Casper در اتریوم اشاره کرد که منجر به تغییر پروتکل توافق و اجماع نودها می‌شود. در این به‌روزرسانی، قرار است از سیستم گواهی کار به سیستم گواهی سهام (PoS) تغییر کند.

۳- فورک موقت یا فورک تصادفی (Temporary Fork / Accidental Fork):
در این نوع فورک، زمانی رخ می‌دهد که دو ماینر به صورت همزمان یک بلاک جدید را استخراج می‌کنند و ممکن است تمام شبکه به‌صورت یکسان روی انتخاب بلاک جدید توافق نکند و برخی از نودها بلاک استخراج‌شده توسط گروه A را قبول کنند، درحالی که برخی دیگر بلاک استخراج‌شده توسط گروه B را قبول می‌کنند. این عدم توافق عمومی درباره یک بلاک، که اغلب به دلیل اختلاف زمانی رخ می‌دهد، منجر به ایجاد زنجیره‌های جدید می‌شود. در این نوع فورک، یک یا چند بلاک با ارتفاع یکسان وجود دارد.

فورک‌های تصادفی را گاهی به عنوان فورک موقت نیز می‌نامند؛ زیرا یکی از انشعابات به زودی منحل می‌شود و همه‌ی نودها فقط به یکی از آن‌ها هدایت می‌شوند.

کاربردهای فورک بلاکچین:

در کل، می‌توان سه کاربرد اساسی برای فورک بلاکچین تشخیص داد. با توجه به طبیعت مختلف فورک‌ها، برنامه‌نویسان به دنبال اهداف خاصی در هر کاربرد هستند.

این کاربردها عبارتند از:

1.  افزودن قابلیت‌های جدید: فورک برای افزودن قابلیت‌های جدید به بلاک‌چین مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از فورک، تغییرات و بهبودهای مورد نیاز به پروتکل بلاکچین اضافه می‌شوند. به عنوان مثال، فورک ممکن است امکانات هوشمند قراردادهای هوشمند را به بلاک‌چین اضافه کند و باعث افزایش قابلیت‌ها و کاربردهای آن شود.
2.  حل مشکلات امنیتی: فورک برای رفع مسائل امنیتی در بلاک‌چین استفاده می‌شود. هنگامی که ثغره‌ها یا ضعف‌های امنیتی در سیستم شناسایی می‌شود، یک فورک می‌تواند استفاده شود تا موارد آسیب‌پذیر را برطرف کند و امنیت سیستم را تقویت کند. این ممکن است شامل به‌روزرسانی الگوریتم اثبات کار (PoW) به الگوریتم اثبات سهم (PoS)، بهبود مکانیزم اجماع و موارد دیگر باشد.
3.  بازپرداخت تراکنش‌های آلوده یا رمزارزهای سرقت‌شده: فورک برای بازگشت تراکنش‌های آلوده یا رمزارزهای سرقت‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که حملاتی بر روی بلاک‌چین رخ دهد و تراکنش‌ها یا رمزارزها به‌طور ناعادلانه آلوده یا سرقت شوند، فورک می‌تواند استفاده شود تا به شرایط قبل از حمله برگردانده شود و اعتبار را به کاربران بازگرداند.

در کل، فورک‌ها به عنوان ابزاری قدرتمند در بلاکچین استفاده می‌شوند تا قابلیت‌ها را افزایش دهند، مشکلات امنیتی را حل کنند و در صورت لزوم، اصلاحات و بازگشت به وضعیت قبلی را امکان‌پذیر سازند.

• انواع شبکه‌های بلاکچین:

شبکه‌های بلاکچین به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند: بلاکچین عمومی (Public blockchain)، بلاکچین خصوصی (Private blockchain)، بلاکچین کنسرسیوم (Consortium blockchain)، و بلاکچین ترکیبی (Hybrid blockchain).

بلاکچین عمومی:
بلاکچین عمومی به شبکه‌هایی گفته می‌شود که بر پایه فناوری دفتر کل توزیع‌شده بدون نیاز به مجوز عمل می‌کنند. هر فردی می‌تواند از طریق اینترنت به این شبکه‌ها متصل شده و تراکنش‌ها را انجام داده و در فرایند اعتبارسنجی آن‌ها مشارکت کند. در این نوع شبکه‌ها، اعتبارسنجی تراکنش‌ها به وسیله روش‌هایی مانند اثبات کار (Proof of Work) یا اثبات سهام (Proof of Stake) انجام می‌شود. این شبکه‌ها اغلب مکانیزم‌های اقتصادی و پاداش مالی برای کاربران فعال در شبکه در نظر می‌گیرند. برخی از مثال‌های این دسته شبکه‌ها عبارتند از بیتکوین، اتریوم، لایتکوین و NEO. کاربردهای شبکه‌های بلاکچین عمومی شامل رای‌گیری و جذب سرمایه می‌شوند.

• بلاکچین خصوصی:

بلاکچین خصوصی به شبکه‌هایی اطلاق می‌شود که دسترسی به آن‌ها محدود و مجوزدهی شده است. تنها افراد و سازمان‌هایی که مجوز دسترسی به شبکه را دارند، می‌توانند به آن متصل شوند و در فعالیت‌های تراکنشی شرکت کنند. بلاکچین خصوصی معمولاً در محیط‌های کسب و کار و سازمانی استفاده می‌شود و امنیت بیشتری نسبت به بلاکچین عمومی فراهم می‌کند. به عنوان مثال، بانک‌ها و شرکت‌ها از این دسته شبکه‌ها برای انجام تراکنش‌های داخلی و اشتراک داده‌ها استفاده می‌کنند.

• بلاکچین کنسرسیوم:

بلاکچین کنسرسیوم یا شبکه کنسرسیومی، شبکه‌ای است که توسط یک گروه انتخاب شده از شرکای قابل اعتماد تشکیل می‌شود. در این نوع شبکه، مشارکت در فرایند تصمیم‌گیری و اعتوسط اعضای گروه محدود شده است و برخی از عناصر مربوط به بلاکچین خصوصی و بلاکچین عمومی را ترکیب می‌کند. بلاکچین کنسرسیوم معمولاً در صنایع خاص مانند بانکداری، حمل و نقل، و تأمین زنجیره تأمین استفاده می‌شود.

• بلاکچین ترکیبی:

بلاکچین ترکیبی یا شبکه ترکیبی، ترکیبی از بلاکچین عمومی و بلاکچین خصوصی است. در این نوع شبکه، بخش‌های مختلفی از شبکه به صورت عمومی و بخش‌های دیگر به صورت خصوصی عمل می‌کنند. این شبکه‌ها از امکانات هر دو نوع برای استفاده در کاربردهای مختلف بهره می‌برند. به عنوان مثال، یک شبکه ترکیبی می‌تواند اطلاعات حساب بانکی را به صورت خصوصی نگهداری کند، در حالی که تراکنش‌های مالی را به صورت عمومی ثبت کند.

دسته‌بندی شبکه‌های بلاکچین به چهار دسته‌ی بلاکچین عمومی، بلاکچین خصوصی، بلاکچین کنسرسیوم و بلاکچین ترکیبی، مشخصه‌های مهمی را درباره هر نوع شبکه فراهم می‌کند. هر یک از این دسته‌ها برای کاربردهای خاص خود و با توجه به نیازهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بلاکچین به عنوان یک روش قابل اعتماد برای ذخیره اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها شناخته می‌شود. در ادامه، ما به بررسی کاربردهای آن می‌پردازیم.

یکی از کاربردهای اصلی بلاکچین، ارزهای دیجیتال رمزنگاری‌شده است. این فناوری، بستری را برای رمزارزها مانند بیتکوین فراهم می‌کند. در سیستم اعتباری مرکزی، مانند سیستم مالی کنونی که تحت کنترل بانک‌ها و دولت‌ها قرار دارد، داده‌ها و ارزهای کاربر به صورت متمایز و مطابق با قوانین بانکی یا دولت مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، در صورت هک شدن بانک، اطلاعات شخصی کاربران باخطر مواجه خواهد شد. همچنین، در صورت ورشکستگی بانک یا ناپایدار شدن دولت محل زندگی کاربر، ارزش مالی دارایی‌هایش در معرض خطر قرار می‌گیرد. در سال ۲۰۰۸، هنگامی که برخی از بانک‌ها با مشکلات نقدینگی روبه‌رو شدند، طرح نجات مالی با کمک دولت و بانک‌ها اجرا شد. این نگرانی‌ها منجر به ظهور اولیه بیتکوین شد.

با پیشرفت بلاکچین، حالا امکان فعالیت بیتکوین و سایر رمزارزها در سراسر یک شبکه از کامپیوترها بدون نیاز به یک مرکز اعتباری خاص وجود دارد. این موضوع نه‌تنها خطرات احتمالی را به شدت کاهش می‌دهد، بلکه هزینه تراکنش‌ها و فرآیندهای مالی نیز بهبود می‌یابد.

یکی از کاربردهای دیگر بلاکچین، قراردادهای هوشمند است. قراردادهای هوشمند، کدهایی هستند که درون بلاکچین ایجاد می‌شوند تا فرآیند توافق و تأیید قرارداد را تسهیل کنند و در برخی موارد حتی بتوانند درباره شرایط قرارداد مذاکره کنند. قراردادهای هوشمند زمانی اجرا می‌شوند که شرایط مورد توافق کاربران برقرار شود.

در این صورت، بندهای توافق‌نامه به صورت خودکار اجرا می‌شوند.

به عنوان مثال، یک مستأجر قصد دارد از طریق قرارداد هوشمند یک آپارتمان را اجاره کند. صاحب خانه موافقت می‌کند که رمز ورود به ساختمان را بلافاصله پس از دریافت وثیقه از مستأجر ارسال کند. دو طرف قرارداد بخش‌های مربوطه را به قرارداد هوشمند ارسال می‌کنند تا رمز ورود به آپارتمان به صورت خودکار با پرداخت وثیقه در تاریخ مشخصی تبادل شود. در صورتی که صاحب خانه رمز ورود را تا تاریخ مقرر ارسال نکند، قرارداد هوشمند به صورت خودکار وثیقه مستأجر را به او بازگردانده می‌کند. این فرآیند، علاوه بر صرفه‌جویی در زمان، کارمزدهای واریز و بازپرداخت را نیز از بین می‌برد.

در بخش خدمات بانکی و مالی، به نظر می‌رسد هیچ صنعتی به اندازه بانکداری از استفاده از فناوری بلاکچین در فعالیت‌های تجاری خود بهره‌برداری نکرده است. مؤسسات مالی بین‌المللی تنها در ساعات اداری و روزهای کاری فعالیت می‌کنند. بنابراین، اگر شخصی در نظر داشته باشد تا ساعت 6 بعد از ظهر روز جمعه مبلغ یک چک را واریز کند، پول تا صبح روز دوشنبه به حساب او واریز نخواهد شد. حتی اگر واریز در ساعات اداری صورت گیرد، تأیید تراکنش ممکن است به دلیل حجم بالای معاملات بانکی تا سه روز زمان ببرد. این مسائل، چالش‌هایی هستند که بانکداری امروزی با آنها مواجه است.

بلاکچین هرگز خاموش نمی‌شود و تعطیلی ندارد. با ادغام شبکه بلاکچین در بانک‌ها، مشتریان می‌توانند تراکنش‌های خود را در کمتر از ۱۰ دقیقه پردازش کنند. اضافه کردن یک بلاک جدید به بلاکچین به مدت زمانی نیاز دارد و اهمیتی ندارد که طلبهای کاربر در روزهای تعطیل یا خارج از ساعات اداری ثبت شوند. علاوه بر زمان، بر اساس تحقیقات و محاسبات انجام شده، افراد با استفاده از بانکداری مبتنی بر شبکه بلاکچین می‌توانند سالانه ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار در هزینه‌های بانکی، کارمزد و بیمه صرفه‌جویی کنند.

در زمینه بازی‌های ویدئویی، در نوامبر ۲۰۱۷، بازی Cryptokitties راه‌اندازی شد. یک ماه پس از راه‌اندازی، این بازی به خاطر فروش یک کریپتوکیتی (حیوان خانگی مجازی در بازی) با قیمت بیش از ۱۰۰ هزار دلار، مورد توجه قرار گرفت. این بازی نشان داد که چگونه می‌توان از فناوری بلاکچین در صنعت بازی‌های ویدئویی بهره برد.

فناوری بلاک‌چین در بازار سرمایه نیز توسط بانک سانتاندر (Santander Bank) به کار برده می‌شود. با این حال، استفاده از این فناوری در شبکه بلاک‌چین برای انتقال پول به آسانی صورت نمی‌گیرد.

دادوستد، در سیستم تجاری بلاک‌چین، یک روش توسعه یافته است که در آن هر تراکنش شامل یک نامه اعتبار (Letter of Credit) است که خریدار و فروشنده از طریق آن اطمینان حاصل می‌کنند که معامله به‌طور صحیح انجام می‌شود.

در عرصه رسانه‌ها، تلاش‌هایی صورت می‌گیرد تا از بلاک‌چین برای ایجاد یک شبکه توزیع محتوا استفاده شود. به عنوان مثال، پلتفرم Decent به تولیدکنندگان محتوا امکان می‌دهد تا محصولات خود را در شبکه بلاک‌چین به اشتراک بگذارند و برای آنها مشتریان پیدا کنند. در صورت یافتن خریدار، هزینه محصول به‌صورت فوری پرداخت می‌شود. همچنین، کام‌کست نیز یک شبکه بلاک‌چینی است که امکان رزرو آگهی‌های تلویزیونی را برای افراد فراهم می‌کند.

فناوری بلاک‌چین، با تمام مصرف انرژی که دارد، قابلیت‌های لازم برای مدیریت مصرف انرژی را داراست. به عنوان مثال، در شبکه بلاک‌چین می‌توان تمام منابع انرژی را تعریف کرده و میزان مصرف انرژی هر کاربر را به صورت لحظه‌ای اندازه‌گیری کرده و فاکتور مصرف انرژی را صادر کرد.

در رأی‌گیری، فناوری بلاک‌چین به طور طبیعی ویژگی‌های دموکراتیک را داراست. بنابراین، با ابتکار و خلاقیت، می‌توان از آن برای هدف مستقیم رأی‌گیری در انتخابات استفاده کرد. برخی از قابلیت‌های بلاک‌چین که با رأی‌گیری سازگار هستند شامل عدم قابل تغییر بودن تاریخچه تراکنش‌ها، امنیت گروهی، عدم ردیابی کاربران و دسترسی به اطلاعات افراد و غیره می‌باشد.

در زمینه ثبت احوال، هر کشور دارای سیستم ثبت احوال است که اطلاعات شخصی افراد را از جمله نام، تاریخ تولد، تاریخ فوت و تعداد فرزندان و غیره جمع‌آوری می‌کند. این اطلاعات دائماً در حال رشد هستند و مدیریت و حفظ امنیت اطلاعات برای کشورها چالش‌های بسیاری را به همراه دارد. احتمالاً زمان آن رسیده است که با استفاده از فناوری بلاک‌چین، ثبت و نگهداری اطلاعات شخصی و حفاظت از آن‌ها را بهبود بخشیم.

فرآیند محاسبه مالیات معمولاً زمان‌بر و پیچیده است، اما با استفاده از فناوری بلاک‌چین، می‌توان این فرآیند را به راحتی مدیریت کرد و خطاهای انسانی را به حداقل رساند. به خصوص، این فناوری قطعاً می‌تواند در جلوگیری از تقلب‌های مالیاتی نیز مؤثر باشد.

بلاک‌چین به عنوان نوعی پایگاه داده غیرمتمرکز، اطلاعات خاصی را با تمام نودهای فعال در شبکه به اشتراک می‌گذارد. این امکان را فراهم می‌کند که هر نوع داده‌ای را در آن ذخیره کنیم. همچنین، قابلیت اعتبارسنجی و تأیید صحت اطلاعات نیز در ذخیره‌سازی اشتراکی، انقلابی خواهد بود. به عنوان مثال، سرویس‌های ذخیره‌سازی ابری مبتنی بر بلاک‌چین مانند STORJ و Sia امکان ذخیره‌سازی فایل‌ها را به صورت غیرمتمرکز و با رمزنگاری فراهم می‌کنند.

در واقع، سازوکار این نوع سرویس‌ها به این صورت است که فایل را به عنوان مثال به ۸۰ قطعه تقسیم می‌کند و هر قطعه را به صورت رمزنگاری شده در فضای ارائه شده توسط نودها ذخیره می‌کند. برای دانلود و دسترسی به کل فایل، کاربر فقط نیاز به دانلود مثلاً ۳۰ قطعه از ۸۰ قطعه فایل خواهد داشت. با استفاده از این روش، امنیت و سلامتی فایل‌ها بهبود می‌یابد.

در حوزه سلامت و درمان، مؤسسات درمانی با بهره‌گیری از بلاک چین می‌توانند روش ذخیره سازی سوابق بیماران را بازتعریف کنند. از طریق این فناوری، می‌توان سوابق بیماران را در بلاک چین ثبت و به گونه‌ای رمزگذاری کرد که فقط اشخاص مخصوصی به آن دسترسی داشته باشند.

از جمله کاربردهای بلاک چین می‌توان به تولید توکن‌های غیرقابل معاوضه (NFT)، مبادله انرژی، خدمات نام دامنه، مدیریت زنجیره تأمین، استفاده در اینترنت اشیاء و خانه‌های هوشمند و غیره اشاره کرد. این کاربردها تنها بخش کوچکی از قدرت بلاک چین را نشان می‌دهند و این فناوری هنوز پتانسیل بسیاری برای ورود به هر زمینه‌ای از زندگی انسان دارد. به عبارت دیگر، فناوری بلاک چین بسیار انعطاف‌پذیر است و قادر است در هر بخشی از زندگی انسان نقش موثری ایفا کند.

با این حال، بلاک چین مانند هر فناوری دیگری قابلیت آسیب‌پذیری را نیز دارد و ممکن است مورد حملات قرار بگیرد. بر اساس تحقیقات منتشر شده، بیش از ۴۰ نوع آسیب‌پذیری برای پلتفرم‌ها و ارزهای دیجیتال بلاک چین شناسایی شده‌اند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره آسیب‌پذیری و حملات به شبکه بلاک چین، می‌توانید به مقاله مربوطه مراجعه کنید. در ادامه، برخی از آسیب‌پذیری‌های شبکه بلاک چین را ذکر خواهیم کرد.

آسیب‌پذیری‌های امنیتی در بلاک چین به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام حملات و سناریوهای هک خاص خود را دارند.

این چهار دسته عبارت‌اند از:

1- حملات مبتنی بر شبکه همتا به همتا (Peer-to-Peer):

• حمله Eclipse
• حمله Sybil

2- حملات مبتنی بر دفتر کل (Ledger) و اجماع (Consensus):

• حمله Selfish Mining
• حمله Mining Malware
• حمله 51٪
• حمله زمان‌ربایی (Timejack Attack)
• حمله فینی (Finney Attack)
• حمله Race
• حمله Double Spending

۳- حملات مبتنی بر قرارداد هوشمند:

• حمله DAO

۴- حملات مبتنی بر کیف پول:

• حمله Parity Multisig Wallet
• حمله Dusting

مزایای بلاک چین:
با وجود تمام پیچیدگی‌های موجود در بلاک چین، این فناوری دارای توانایی‌های بی‌نظیری است که به عنوان یک روش غیرمتمرکز برای ثبت سوابق بدون محدودیت عمل می‌کند. از جمله مزایا و موارد استفاده از بلاک چین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.  افزایش امنیت و حفظ حریم شخصی:
2.  کاهش کارمزد در پرداخت‌ها:
3.  کاهش خطاهای احتمالی به دلیل دقت بالا:
4.  غیرمتمرکزسازی شبکه و جلوگیری از دستکاری‌های احتمالی:
5.  انجام تراکنش‌ها به صورت امن و خصوصی:
6. شفافیت در عملکرد بلاک چین:

امکان حفظ اطلاعات شخصی و استفاده از خدمات بانکی برای شهروندان کشورهای توسعه‌نیافته یا با دولت‌های بی‌ثبات.

• طمعایب بلاک چین:

1.  هزینه بالای استخراج بیت کوین: استخراج بیت کوین نیازمند تجهیزات پرهزینه و مصرف برق بالا است که می‌تواند برای افراد عادی هزینه‌بر باشد.
2.  تعداد محدود تراکنش‌ها در هر ثانیه: شبکه بلاک چین محدودیت‌هایی در سرعت پردازش تراکنش‌ها دارد که می‌تواند منجر به تاخیرها و کاهش ظرفیت پردازش شود.
3.  امکان استفاده در فعالیت‌ها و مبادلات غیرقانونی: به دلیل ماهیت غیرقابل درگیری بودن تراکنش‌ها در بلاک چین، امکان استفاده از آن در فعالیت‌ها و مبادلات غیرقانونی وجود دارد.
4.  قوانین و مقررات دولت‌ها درباره ارز دیجیتال: برخی دولت‌ها قوانین و مقررات خاصی را درباره استفاده از ارزهای دیجیتال و بلاک چین تعیین کرده‌اند که می‌تواند محدودیت‌ها و چالش‌هایی را برای استفاده گسترده از بلاک چین ایجاد کند.
5.  آینده بلاک چین: هنوز آینده بلاک چین به طور کامل پیش‌بینی نشده است و ممکن است با چالش‌ها و مشکلاتی مواجه شود که در حال حاضر قابل پیش‌بینی نیستند. این شامل جنبه‌هایی مثل قابلیت مقابله با آسیب‌پذیری‌ها، قابلیت اطمینان از اجرای قراردادهای هوشمند و تطبیق با تغییرات فناوری است.

فناوری بلاک چین تاکنون تحولات فراوانی را به وجود آورده است و در آینده‌ای نزدیک می‌تواند موجب اتفاقاتی شگفت‌انگیز و غیرمنتظره شود. احتمالاً در آینده، خودروهای برقی خودران و پهپادها از شبکه بلاک چین برای پرداخت خدماتی مانند ایستگاه‌های شارژ و فرودگاه‌ها استفاده کنند. همچنین، انتقالات مالی بین‌المللی می‌تواند در عرض چند ساعت به جای چندین روز انجام شود و حتی به چند دقیقه کاهش یابد.

در واقع، پیش‌بینی مسیر رشد بلاک چین بسیار دشوارتر از آن است که بتوان به آن فکر کرد. آیا کسی پیش‌بینی می‌کرد که شبکه‌های اجتماعی به این اندازه پرطرفدار شوند؟ چه کسی می‌توانست پیش‌بینی کند که کلیک‌کردن روی عکس دوستان به جای سپری کردن زمان با تماشای تلویزیون ما را سرگرم کند؟ پیش‌بینی کنندگان معمولاً سرعت وقوع رویدادها را بیش از حد تخمین می‌زنند و به تأثیرات آن‌ها در طولانی مدت توجه کمی دارند.

اما توانمندی‌های صنعت بلاک چین حسی را در انسان القا می‌کند که تغییرات آینده قدرت و تأثیری بزرگتر از اختراع اولیه اینترنت خواهند داشت. می‌توان با اطمینان گفت که فناوری بلاک چین و پرورش آن در تمامی جوانب زندگی انسان در آینده رشد خواهد کرد. با توجه به پیشرفت و تحول سریعی که در گذشته ۱۰ سال داشته است، احتمالاً رویدادهای بزرگتری نسبت به آنچه که فکر می‌کنیم، به زودی رخ خواهند داد.