معرفی بهترین پروژه‌های zkEVM

در ابتدای سال ۲۰۲۲، بسیاری از کاربران با مشکلات مقیاس‌پذیری و شلوغی شبکه اصلی اتریوم درگیر بودند. تراکنش‌های بیشماری باعث کارمزدهای بالا و زمان پردازش طولانی شدند. یکی از راه‌حل‌های مطرح برای رفع این مشکلات، استفاده از راهکارهای لایه دوم بود. یکی از این راهکارها، توسعه ماشین مجازی اتریوم با استفاده از فناوری zkEVM است. در حال حاضر، چندین پروژه فعال در حوزه zkEVM وجود دارد؛ اما هنوز بسیاری از این پروژه‌ها ناشناخته هستند. در این مقاله، قصد داریم به معرفی بهترین پروژه‌های zkEVM بپردازیم. برای اطلاعات بیشتر، با ما همراه باشید تا تا پایان مقاله همراهتان باشیم.

یکی از پروژه‌های برتر zkEVM،

پروژه ZKSync است. این پروژه یک راهکار لایه دوم برای اتریوم است که هدف آن افزایش مقیاس‌پذیری و سرعت شبکه اتریوم است. ZKSync بر پایه روش Zero-Knowledge Proof (اثبات صفر دانش) عمل می‌کند و امکان تأیید تراکنش‌ها را بدون افشای هیچ داده‌ای فراهم می‌کند. این فناوری به پروژه ZKSync امکان می‌دهد تراکنش‌های خارج از زنجیره را در یک ساختار داده به نام Merkle Tree (درخت مرکل) ثبت و پردازش کند.

یکی از ویژگی‌های کلیدی ZKSync استفاده از تراکنش‌های خوش‌بینانه است که به کاربران اجازه می‌دهد تراکنش‌ها را بدون انتظار برای تأیید بلاکچین اتریوم ارسال و دریافت کنند. این ویژگی باعث کاهش چشمگیر زمان تراکنش و افزایش قابلیت عملیاتی تراکنش‌ها می‌شود.

علاوه بر اثبات دانش صفر و تراکنش‌های خوش‌بینانه، ZKSync از چندین فناوری دیگر برای افزایش مقیاس‌پذیری و امنیت شبکه استفاده می‌کند. یکی از این فناوری‌ها تابع تجمع امضا است که قادر است چندین امضای مختلف را ترکیب کرده و آن‌ها را به یک امضا تبدیل کند. همچنین، ZKSync از پشتیبانی چند زنجیره‌ای نیز بهره می‌برد که به آن امکان می‌دهد با شبکه‌های بلاکچین دیگر تعامل داشته باشد.

در کل، هدف ZKSync ارائه یک پلتفرم امن‌تر و مقیاس‌پذیرتر برای برنامه‌های غیرمتمرکز DApps و سایر پروژه‌های مبتنی بر اتریوم است. این پروژه با ارائه تراکنش‌های سریعتر و کارآمدتر، فرآیند ساخت، اجرا و تعامل با DApps را برای توسعه‌دهندگان و کاربران آسان‌تر می‌کند.

Starkware، یکی از پروژه‌های برتر zkEVM، مبتنی بر پروتکل StarkNet است. StarkNet یک راهکار مقیاس‌پذیری لایه دوم است که عملکرد و مقیاس‌پذیری بلاکچین‌ها (به خصوص بلاکچین‌های استفاده‌کننده از قراردادهای هوشمند) را بهبود می‌بخشد. یکی از ویژگی‌های کلیدی StarkNet استفاده از سیستم‌های STARK است. STARKها سیستم‌های اثبات دانش صفر هستند که به کاربران اجازه می‌دهند صحت محاسبات را بدون افشای داده‌ها اثبات کنند. این ویژگی باعث افزایش حریم خصوصی و امنیت شبکه می‌شود و امکان انجام محاسبات پیچیده را بدون نیاز به واسطه فراهم می‌کند.

StarkNet از فناوری اشتراک‌گذاری استفاده می‌کند. این پروتکل زنجیره بلوک را به چندین زنجیره کوچکتر به نام “شارد” تقسیم می‌کند و این شاردها قادرند تراکنش‌ها را به صورت همزمان و موازی پردازش کنند. با توجه به استقلال هر شارد از سایر شاردها، توانایی عملیاتی و سرعت تراکنش‌ها به شدت افزایش می‌یابد.

به عنوان دومین پروژه برتر zkEVM، Polygon Hermez یک فناوری جدید را به نام Hermez zkEVM در بلاکچین Polygon معرفی کرده است. این فناوری برای افزایش مقیاس‌پذیری و حفظ حریم خصوصی در بلاکچین اتریوم توسعه یافته است.

Polygon zkEVM،

با استفاده از یک الگوریتم دانش صفر، قصد دارد مشکلات مقیاس‌پذیری در شبکه اتریوم را حل کند و تراکنش‌های سریعتر و ارزانتر را در شبکه فعال کند. این الگوریتم اثبات دانش صفر در Hermez zkEVM امکان می‌دهد تا تراکنش‌ها بدون افشای جزئیات تأیید شوند. این امر سرعت انجام تراکنش‌ها را افزایش داده و هزینه تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد، زیرا دیگر نیازی به تأیید هر تراکنش توسط کل شبکه نیست. علاوه بر بهبود مقیاس‌پذیری، Polygon zkEVM بهبود حریم خصوصی شبکه اتریوم را نیز فراهم می‌کند.

این راه‌حل امکان معاملات محرمانه را با استفاده از روش‌های دانش صفر فراهم می‌کند. در تراکنش‌های محرمانه، جزئیات به جز فرستنده و گیرنده از دیدگان دیگران پنهان نمی‌ماند. این قابلیت می‌تواند کاربردهای گسترده‌ای داشته باشد. به عنوان مثال، افراد می‌توانند بدون افشای هویت خود، تراکنش‌های مالی را انجام داده و شرکت‌ها می‌توانند بدون فاش کردن اطلاعات مالی حساس خود، معاملات مالی را انجام دهند.

پروتکل اسکرول

پروتکل اسکرول نیز یکی از پروژه‌های برتر zkEVM است. این پروتکل یک سیستم غیرمتمرکز است که به افزایش مقیاس‌پذیری و امنیت بلاکچین اتریوم کمک می‌کند. یکی از ویژگی‌های کلیدی اسکرول استفاده از راه‌حل‌های ZK Rollup است. ZK Rollup یک راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه دوم است که با حفظ امنیت شبکه، تراکنش‌های سریعتر و ارزانتر را ممکن می‌سازد.
در این مجموعه، تراکنش‌ها با استفاده از یک قرارداد هوشمند در زنجیره بلوک اصلی ترکیب و تأیید می‌شوند. این رویکرد توانایی عملکرد بهتر تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد، زیرا بار تأیید تراکنش‌ها به طور جداگانه از زنجیره اصلی برداشته شده و در قرارداد جمع‌آوری قرار می‌گیرد. پروژه اسکرول به طور خاص بر توسعه یک مجموعه سازگار با ZK برای ماشین مجازی اتریوم تمرکز کرده است. این نوع راه‌حل رول‌آپ از زبان‌های برنامه‌نویسی اتریوم و قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند. این ویژگی مهم است، زیرا به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که به راحتی برنامه‌های خود را بدون نیاز به تغییر کد به شبکه اسکرول منتقل کنند.

ConsenSys و Infura
شرکت ConsenSys و Infura

Consensys و Infura،

دو پروژه برجسته در حوزه zkevm، به عنوان دو نمونه بزرگ در اکوسیستم اتریوم می‌باشند. این دو پروژه بر روی نسخه جدید ماشین مجازی اتریوم، zkEVM، فعالیت می‌کنند و به عنوان پروژه‌های برجسته در زمینه zkEVM شناخته می‌شوند. هدف اصلی این دو پروژه، بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم و حل مسائل مرتبط با آن است. Consensys و Infura قصد دارند zkEVM را در شبکه اصلی اتریوم برای استفاده همگانی یکپارچه کنند. این امر به عنوان یک پیشرفت بزرگ در جامعه اتریوم محسوب می‌شود، زیرا می‌تواند بسیاری از چالش‌ها و مسائل مقیاس‌پذیری اتریوم را حل کند. هرچند، جزئیات بیشتری درباره این پروژه‌ها ارائه نشده است، اما بدون شک، آنها یکی از پروژه‌های جذاب‌تر برای توسعه‌دهندگان خواهند بود. Consensys در توسعه برخی از ساختارهای اساسی اکوسیستم اتریوم نقش مهمی داشته است. بنابراین، این قابل تامل نیست که توسعه zkEVM به یکی از رویدادهای محبوب در این حوزه تبدیل شود.

Taiko، یکی از پروژه‌های برجسته در زمینه zkEVM است که به صورت کاملاً غیرمتمرکز و مقیاس‌پذیر عمل می‌کند و به عنوان یک معادل مشابه اتریوم معرفی می‌شود. این پروژه ادعا می‌کند که به طور کامل از نسخه 1 zkEVM متمایز است و تفاوت‌های زیادی با پروژه‌های قبلی دارد. در این پروژه، تقریباً هیچ تغییری در ساختار اتریوم، تابع هش، ساختار داده یا هزینه‌ها ایجاد نمی‌شود. این امکان را به مشتریان می‌دهد تا با حداقل تغییرات ممکن مستقر و اجرا شوند. یکی از فواید اصلی استفاده از نسخه 1 zkEVM مانند Taiko، قابلیت جابجایی آسان برنامه‌ها بین شبکه‌ها بدون نیاز به تغییر کد است. به عنوان مثال، می‌توانید برنامه خود را در لایه 1 اتریوم پیاده‌سازی کنید و در آینده آن را به Taiko منتقل کنید. به طور مشابه، می‌توانید ابتدا برنامه را در Taiko راه‌اندازی کنید و سپس به یک زنجیره دیگر که با EVM سازگار است، منتقل شوید.

راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه دو، به عنوان بخشی اساسی از اکوسیستم اتریوم، جهت افزایش مقیاس‌پذیری، امنیت، و حریم خصوصی شبکه طراحی شده‌اند. zkEVM، که جدیدترین نوع راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه دو است، کاربردهای متعددی دارد و می‌تواند بسیاری از مشکلات بلاکچین اتریوم را حل نماید. امیدواریم که برنامه‌هایی که در این مقاله معرفی شدند، برای شما مفید واقع شود.