گیمفای یا “بازی‌های مبتنی بر فاینانس دیجیتال” چیست؟ با دنیای بازی‌های غیرمتمرکز آشنا شوید

گیمفای (GameFi) یکی از اصطلاحات جدید این روزهاست که به‌همراه افزایش محبوبیت صنعت بازی و هدف کسب درآمد، بیشتر شنیده می‌شود. کارشناسان و متخصصان حوزه ارزهای دیجیتال، گیمفای را به‌عنوان یک ترند جدید در این صنعت می‌شناسند و معتقدند در آینده با شنیدن بیشتری درباره آن مواجه خواهیم شد.

دیفای به‌عنوان یک انقلاب در سیستم‌های مالی سنتی شناخته می‌شود. هم‌چنین، بازی‌های رایانه‌ای و گیمینگ به‌عنوان انقلابی در صنعت سرگرمی شناخته می‌شوند و حالا با ورود گیمفای، این دو حوزه به یکدیگر متصل شده‌اند. هدف گیمفای، به‌گفته کارشناسان، ایجاد یک انقلاب در حوزه بازی‌های ویدیویی است. حوزه بازی، یکی از بخش‌های گسترده و مهم فناوری محسوب می‌شود و تحولاتی که در این بخش رخ می‌دهد، به‌عنوان یک انقلاب بزرگ در کل حوزه فناوری شناخته می‌شود.

گیمفای نسل بعدی بازی‌هاست که تجربیات بدیع و متنوعی را برای کاربران به‌ارمغان می‌آورد. این مفهوم اخیراً در صنعت بازی و بلاک‌چین، محبوبیت بالایی پیدا کرده است. حال کاربران بازی‌های ویدیویی سنتی که مجبور بودند برای انجام بازی‌های آنلاین پول پرداخت کنند، به بازی‌های ویدیویی بلاک‌چینی جذب شده‌اند؛ چراکه در این نوع بازی‌ها می‌توانند در ازای زمان و تلاش خود، پاداشی دریافت کنند و هم‌زمان با سرگرمی، درآمد کسب کنند. افزایش محبوبیت و درآمد بازی‌هایی مانند اکسی اینفینیتی در سال ۲۰۲۱، گواهی بر این مدعاست.

در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم که گیمفای چیست، چگونه کار می‌کند و چه آینده‌ای پیش روی آن قرار دارد. همچنین در پایان، چند پروژه برتر گیمفای را معرفی و بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید تا این دنیای دیجیتال جدید را بهتر بشناسیم.

گیمفای چیست؟

همان‌طور که در قسمت قبل اشاره کردیم، گیمفای ترکیبی از دو کلمه گیم و دیفای است؛ اما حقیقت این است که توکن‌های غیرمتمولی هم نقش پررنگی در کارکردهای گیمفای ایفا می‌کنند.

بنابراین دقیق‌ترین توصیف برای گیمفای این است که این مفهوم از سه بازار بزرگ بازی‌های بلاک‌چینی، امور مالی غیرمتمرکز و توکن‌های غیرمتمولی تشکیل شده است.

هدف اصلی گیمفای، تلفیق سیستم‌های مالی در بازی‌ها با هدف کسب درآمد از انجام بازی‌های مبتنی بر کریپتو است. در این نوع بازی‌های ویدیویی، از فناوری بلاک چین استفاده می‌شود که به بازیکنان اجازه می‌دهد مالک واقعی و یکتای عناصر مجازی خود در بازی باشند.

بلاک‌چین تاکنون توانسته قدرت خود در تغییر آینده به جهان نشان دهد و به‌همراه امور مالی غیرمتمرکز، مفهوم گیمفای را به ثمر رسانده و به یکی از انقلاب‌های مهم حوزه فناوری، مخصوصاً در حوزه بازی‌های کامپیوتری تبدیل شده است.

مدل غالب بازی‌های ویدیویی سنتی، «بازی برای پیروزی» است. در این مدل بازی، بازیکنان باید هزینه‌هایی را پرداخت کنند تا برای به‌دست‌آوردن مزایایی مانند کاهش زمان انتظار یا خرید یک شیء مجازی، اقدام کنند. اما در مقابل، گیمفای مدل «بازی برای کسب درآمد» را به بازیکنان معرفی می‌کند. در این مدل، بازیکنان در ازای مهارت خود یا زمانی که صرف بازی کرده‌اند، درآمد کسب می‌کنند.

برای درک بهتر این مسئله، می‌توانید بازی معروف مونوپولی را تصور کنید که به‌جای پول‌های کاغذی خاصی که تنها در درون بازی ارزش دارند، با پول واقعی بازی شود و مالکیت قطعات زمین آن به‌طور حقیقی و قابل‌اثبات به کاربران اعطا شود. این همان چیزی است که در دنیای بازی‌های ویدیویی بلاک‌چینی در حال رخ‌دادن است.

البته شیوه کسب درآمد در بازی‌های بلاک‌چینی مختلف متفاوت است. برخی از این بازی‌ها ممکن است در ازای طی‌کردن مراحل بازی به بازیکنان پاداش دهند و برخی دیگر ممکن است کسب درآمد را از طریق دارایی‌های درون بازی ممکن کنند؛ اما در هر صورت، ماهیت همه این بازی‌ها از جهت ارائه امکان کسب درآمد به کاربران یکسان است.

تاریخچه گیمفای:

ریشه واژه گیمفای را می‌توان در نوامبر سال ۲۰۱۹ جست‌وجو کرد. در این سال، بنیان‌گذاران میکس مارول (MixMarvel) که یک پلتفرم انتشار بازی‌های بلاک‌چینی است، در سخنرانی خود در کنفرانس جهانی بلاک‌چین برای اولین بار از کلمه گیمفای استفاده کردند.

با این حال، نمونه معروف‌تر استفاده از واژه گیمفای که بیشتر هم موردتوجه قرار گرفت، مربوط به توییت آندره کرونیه (Andre Cronje) بود. آندره کرونیه که بنیان‌گذار یرن فایننس (Yearn.finance) است، در سپتامبر ۲۰۲۰ اصطلاح گیمفای را در یک توییت ذکر کرد. از آن زمان به بعد، «گیمفای» به واژه‌ای برای توصیف بازی‌هایی تبدیل شد که دارای عناصر مالی هستند و از فناوری بلاک‌چین در آنها استفاده شده است.

علی‌رغم اینکه این اصطلاح اخیراً مورداستفاده عمومی قرار گرفته است، تاریخچه گیمفای تقریباً به خود بیت کوین باز می‌گردد. سرورهای اولیه ماین‌کرفت (Minecraft) که از بیت کوین بهره می‌بردند، وب‌سایت Gambit.com که از سال ۲۰۱۳ فعالیت خود را آغاز کرده است، عناوینی مانند بامبرماین (Bombermine) و خدمات همتابه‌همتایی که اجازه کسب درآمد را به گیمرها می‌دادند، همه و همه نشانه‌هایی از اولین تلاش‌ها در راستای حرکت به‌سمت گیمفای هستند. البته حقیقت این است که تکامل روند استفاده از این فناوری، ما را به گیمفای فعلی رسانده است.

چگونگی عملکرد گیمفای

پروژه‌های مختلف گیمفای معمولاً چند ویژگی مشترک دارند. به‌عنوان مثال، آیتم‌های درون این بازی‌ها مانند آواتارها، زمین، لباس‌ها، سلاح‌ها، طلا، توکن‌ها و حیوانات خانگی معمولاً در قالب NFT ارائه می‌شوند. می‌دانید که NFTها همان توکن‌های دیجیتالی غیرمتملی هستند که مالکیت این اشیای دیجیتالی را اثبات می‌کنند.

بازیکنان این توکن‌ها را از طریق بازی به دست می‌آورند و می‌توانند آنها را در بازارهای NFT معامله کنند. می‌توان این NFTها را با ارزهای دیجیتال دیگر نیز مبادله کرد که ارزهای دیجیتال نیز به‌نوبه خود با پول فیات مبادله می‌شوند. امروزه در بسیاری از محبوب‌ترین بازی‌های بلاک‌چینی، ترکیبی از ویژگی‌های زیر برای کسب درآمد استفاده می‌شود:

دیفای و گیمفای در بلاک‌چین

همانطور که در بخش‌های قبلی هم اشاره شد، بلاک‌چین و به‌طور خاص دیفای، یک بستر برای توسعه فناوری گیمفای به‌شمار می‌روند. تلفیق این دو فناوری باعث ایجاد یک انقلاب در دنیای بازی‌های ویدیویی شده و یک دنیای جدید به نام متاورس را به وجود آورده است. برخی پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که تا سال ۲۰۲۵، ارزش بازار متاورس به حدود ۳۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید.

پروژه‌های گیمفای از قابلیت‌های دیفای در پاداش‌دهی به گیمرها و ویژگی‌های دیگر استفاده می‌کنند. مفاهیمی مانند کشت سود، استخراج نقدینگی و سهام‌گذاری برای هرکسی که تجربه کار با دیفای را دارد، آشناست. همین مفاهیم می‌توانند وسیله‌ای برای کسب درآمد از یک بازی بلاک‌چینی و خلق مدل «بازی برای کسب درآمد» باشند.

کسب درآمد از طریق بازی

در برخی از بازی‌های بلاک‌چینی، بازیکنان به ازای رسیدن به اهداف مشخص‌شده در بازی، پاداش‌های مالی دریافت می‌کنند. در حقیقت، مدل بازی برای کسب درآمد یکی از ویژگی‌های مشهور پروژه‌های گیمفای موفق است. وجوه اعطاشده در مدل‌های بازی برای کسب درآمد، معمولاً از ذخیره توکن‌های بومی که در یک قرارداد هوشمند نگهداری می‌شوند برداشت می‌شود.

به‌عنوان مثال، در بازی محبوب اکسی اینفینیتی که مبتنی بر اتریوم است، بخشی از توکن‌های اکسی (AXS) برای پاداش‌دادن به رفتارهای زیر اختصاص یافته است:

• برنده‌شدن در نبردها و مسابقات
• مراقبت از قطعات زمین کاربران
• معامله در بازار اکسی اینفینیتی
• پرورش و تولید موجودات بازی (اکسی‌ها)

توکنی مانند اکسی، قابلیت معامله، خرید و فروش و تبدیل‌شدن به پول فیات در خارج از بازی را دارد.

به‌‌طرز ساده، توکن‌های بازی‌های مدل «بازی برای کسب درآمد» در خارج از محیط بازی نیز ارزشمند هستند.

اما در مقابل این مدل بازی، بازی‌های آنلاین سنتی وجود دارند که از طریق خریدهای درون‌برنامه‌ای، بازاریابی و تبلیغات کسب درآمد می‌کنند. در بازی‌های سنتی، شما به‌عنوان یک بازیکن، پولی را برای خرید آیتم‌های درون بازی خرج می‌کنید تا به شما کمک کند برنده شوید یا نسبت به سایر بازیکنان برتری پیدا کنید. این هزینه مستقیماً به‌دست سازندگان بازی می‌رسد.

اگر جزو بازیکنان این بازی‌ها باشید، می‌دانید که بازیکن به‌نوعی به خرید سکه‌های جذاب درون بازی عادت می‌کند. این در حالی است که این سکه‌ها هیچ ارزشی در خارج از محیط بازی ندارند. حقیقت این است که در ازای زمان و تلاشی که صرف انجام این بازی‌های آنلاین می‌کنید، به‌غیر از سرگرم‌‌شدن، چیزی دریافت نمی‌کنید.

مفهوم و هدف کلی بسیاری از بازی‌های بلاک‌چینی فعلی، مالکیت دارایی‌های دیجیتال کمیاب است. بیت‌کوین، پدیده کمیابی آثار دیجیتال را از طریق بلاک‌چین معرفی کرد و فناوری NFT بر اساس آن گسترش یافت. NFTها می‌توانند مالکیت همه انواع دارایی‌های موجود در بازی، اعم از دیجیتال و فیزیکی را اثبات کنند.

مالکیت دیجیتال دارایی‌های منحصربه‌فرد، فرصت‌های اقتصادی جدیدی را برای کاربران ایجاد می‌کند. به‌عنوان مثال، در کریپتوکیتیز یا اکسی اینفینیتی، بازیکنان می‌توانند دو موجود را که با NFTها نشان داده شده‌اند پرورش دهند و یک موجود سوم ایجاد کنند. سپس با استفاده از این دارایی‌های جدید، می‌توانند از قابلیت‌های بیشتری در بازی استفاده کنند، آنها را بفروشند یا برای استفاده دیگر گیمرها اجاره دهند و درآمد ایجاد شده را بین مالکان و وام‌گیرندگان تقسیم کنند.

این جهان‌های مجازی آنلاین به ساکنان خود، امکان می‌دهند از زمان خود و از طریق مالکیت دارایی‌ها، کسب درآمد کنند. مالکان دارایی‌هایی مانند تکه‌های زمین در یک بازی مانند دیسنترالند، می‌توانند از املاک خود به همان روش دنیای فیزیکی درآمد کسب کنند. بازیکنان علاوه‌ بر فروش مستقیم زمین‌های تحت مالکیت خود، می‌توانند جاذبه‌هایی ایجاد کنند که ممکن است درآمدزا باشند.

جالب اینجاست که این جهان‌های مجازی جدید، از همین روش در حال تحول دنیای اقتصاد هستند. برخی حتی تخمین می‌زنند که “اقتصاد متاورس” در نهایت از دنیای واقعی پیشی می‌گیرد؛ چراکه مردم با گذشت زمان از مزایای جدید ارائه شده از سوی این جهان‌های مجازی، استفاده بیشتری می‌کنند.

آینده گیمفای چگونه خواهد بود؟

پروژه‌های گیمفای اخیر، مدت‌هاست که در مرکز توجه کاربران و سرمایه‌گذاران این حوزه قرار گرفته‌اند. محبوبیت فزاینده مفهوم متاورس و ارزهای دیجیتال به راه‌اندازی مجدد صنعتی کمک می‌کند که پیش‌تر نیز ارزش و سهم بسیار مهمی در حوزه فناوری داشته است.

بهترین روش برای درک آینده گیمفای، تجزیه و تحلیل تکامل پروژه‌های موجود مانند اکسی اینفینیتی است. این بازی با قیمت ۰.۱۲ یورو عرضه شده بود و امروز تقریباً ۱۲۵ یورو قیمت دارد.

بازی متاساکر (MetaSoccer) که مسابقات فوتبال در متاورس است، حتی با اینکه هنوز منتشر نشده است، تاکنون بیش از ۲ میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کرده است. شرکت فولد (Fold) آمریکای شمالی از یک همکاری برای توسعه یک بازی ویدیویی واقعیت افزوده خبر داده است که امکان کسب بیت کوین را برای بازیکنان فراهم می‌کند. بازی فولد اِی‌آر (Fold AR) نوعی بازی در سبک پوکمون (Pokémon) خواهد بود که برای دریافت ارزهای دیجیتال در حین بازی طراحی شده است.

فناوری پشت بازی‌های بلاک چینی به حدی پیشرفت کرده است که پروژه‌های جدید گیمفای طرفداران زیادی را جذب می‌کنند و همچنین می‌توانند توجه سرمایه‌گذاران نهادی زیادی را جلب کنند. کارشناسان حوزه فناوری بر این باورند که محتمل‌ترین ابزار برای پذیرش و استفاده گسترده از فناوری بلاک چین، همین بازی‌‌های بلاک چینی هستند. پروژه‌های گیمفای به طور پیوسته جایگاه خود را در بین گیمرهای سنتی به دست می‌آورند و آشنایی با ارزهای دیجیتال را نیز در بین عموم مردم افزایش می‌دهند.

به طور خلاصه، با توجه به موفقیت اکسی اینفینیتی و دیگر بازی‌های بلاک چینی که در حال حاضر روی پروتکل‌های مختلف در حال توسعه هستند، واضح است که گیمفای آینده درخشانی پیش رو دارد.

بهترین پروژه‌های گیمفای

اگرچه اولین پروژه‌های گیمفای از بلاک چین بیت کوین استفاده می‌کردند، اما اکنون اکثر بازی‌های بلاک چینی مدرن را می‌توان در شبکه‌هایی یافت که از فناوری قرارداد هوشمند پشتیبانی می‌کنند.

اتریوم، اولین بلاک چین دنیا بود که فناوری قرارداد هوشمند را عرضه کرد و همچنان محبوب‌ترین گزینه برای توسعه‌دهندگان و گیمرها باقی مانده است. با افزایش تعداد شبکه‌های بلاک چینی، طیف انتخاب‌های توسعه‌دهندگان گسترده‌تر شده است. هر شبکه بلاک چینی دارای قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند، توانایی پشتیبانی از پروژه‌های گیمفای را هم خواهد داشت.

اکنون بسیاری از برندهای بزرگ، فضای جدید گیمفای را پذیرفته‌اند و بسیاری دیگر نیز به این موضوع جذب شده‌اند و نمی‌خواهند از آن عقب بمانند. همانطور که فضای گیمفای در حال گسترش است، می‌توانیم شاهد سرمایه‌گذاری پروژه‌های بزرگتری در این فضای دیجیتال باشیم. با این پیش‌زمینه، در ادامه به بررسی پروژه‌های جذاب حوزه گیمفای خواهیم پرداخت.

انجین، پلتفرم گیمفای

پلتفرم انجین به عنوان یک پروژه کریپتو، شروع به کار نکرد، بلکه یک پلتفرم بازی دسته‌جمعی بود. هدف این تیم، ایجاد پلتفرمی بود که کاربر مالک اصلی دارایی‌های خود باشد. در بازی‌های متمرکز، بازیکن مالک دارایی‌هایی که به دست می‌آورد، نخواهد بود. با تمرکز بر کاهش تمرکز و استفاده از NFTها، انجین امکان مالکیت حقیقی را برای کاربران خود ایجاد کرد. انجین در سال ۲۰۱۷ توکن خود را با نام Enjin Coin (ENJ) راه‌اندازی کرد و عرضه اولیه سکه آن را انجام داد.

انجین کوین (Enjin Coin)، توکن بومی پلتفرم انجین است که با نماد ENJ در شبکه اتریوم به عنوان یک توکن با استاندارد ERC-20 طراحی شده است. پلتفرم انجین، روش‌های مختلفی را برای ایجاد دارایی‌های دیجیتال به‌شکل توکن‌های غیرمتمرکز ارائه می‌دهد. این دارایی‌های دیجیتالی می‌توانند به عنوان کلکسیون و دارایی در بازی‌های ویدیویی استفاده شوند.

هدف اصلی این پروژه، ایجاد یک مجموعه از ابزارهایی است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا آیتم‌های مجازی را ایجاد و مدیریت کنند. به این ترتیب، هر توسعه‌دهنده می‌تواند با نسبتاً سادگی، ارز دیجیتال یا محصول NFT خود را ایجاد کند. برای ایجاد هرگونه دارایی بلاک چینی در این پلتفرم، نیاز است که کوین‌های ENJ پرداخت شود.

دیسنترالند

یک پلتفرم بازی مجازی است که توسط کاربران آن اداره می‌شود. در این دنیای مجازی، هر قطعه زمین و هر عنصر به صورت یک NFT در نظام بلاک‌چین ثبت می‌شوند. این پلتفرم در اوایل سال ۲۰۲۱ بیش از ۱٬۵۰۰ کاربر فعال روزانه داشت که تعداد آنها در ماه مارس به ۱۰٬۰۰۰ نفر در روز افزایش پیدا کرد.

توکن‌های MANA و LAND، توکن‌های بومی پلتفرم دیسنترالند هستند. این توکن‌ها برای عملکرد صحیح اکوسیستم این پلتفرم ضروری هستند و در ایجاد برنامه‌ها، بازی‌ها، صحنه‌های سه‌بعدی و سایر موارد استفاده می شوند. تعداد توکن‌های LAND به ۹۰,۰۰۰ توکن محدود شده است. توکن MANA، توکنی با استاندارد ERC-20 است و توکن LAND، توکن‌های NFT یا همان توکن‌های استاندارد ERC-721 هستند که نشان‌دهنده قطعات زمین دیجیتال هستند.

در حال حاضر، پلتفرم دیسنترالند با پیشرفت در سطوح مختلف، به گسترش خود ادامه می دهد. این گسترش شامل ایجاد آواتارها، بهبود ابزارهای نقشه‌برداری، حراج زمین و سایر موارد است. پلتفرم دیسنترالند در گذشته با پروژه‌هایی از جمله آراگون (Aragon)، دیستریکت زیروایکس (district0x) و همچنین آیم‌توکن (imToken) قراردادهای مشارکت زیادی امضا کرده است.

سندباکس

سندباکس (The Sandbox) یک متاورس است که در آن بازیکنان می‌توانند بازی کنند، ساختمان‌ها بسازند، مالکیت دارایی‌های خود را داشته باشند و از تجربیات مجازی خود کسب درآمد کنند. توکن بومی این پلتفرم، SAND نام دارد و در سراسر اکوسیستم سندباکس به عنوان پایه‌ای برای انواع تعاملات و تراکنش‌ها استفاده می‌شود.

سندباکس به دلیل موفقیت چشمگیر در حوزه موبایل شناخته شده است. بازی‌های سندباکس (The Sandbox) در سال ۲۰۱۱ و سندباکس اوولوشن (The Sandbox Evolution) در سال ۲۰۱۶ منتشر شدند و در کل ۴۰ میلیون بار برای سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS دانلود شدند. پیکسول (Pixowl) در سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفت مالکیت مالکیت فکری این بازی موفق را به محیط بلاک چین منتقل کند.

پلتفرم سندباکس از سه محصول اصلی برای بازی تشکیل شده است، به نام‌های وکس‌ادیت (VoxEdit)، بازار سندباکس (Sandbox Marketplace) و نرم‌افزار بازی‌ساز سندباکس (Sandbox Game Maker).

گالا

گالا گیمز (GALA Games) نیز یک پلتفرم بازی مبتنی بر بلاک چین است که بر پایه اتریوم ساخته شده است. علاوه بر اجرای بازی‌ها، کاربران می‌توانند کلکسیون‌های به‌دست آمده خود در بازی را به عنوان توکن غیرقابل معامله بخرند، معامله کنند و بفروشند.

ارز دیجیتال بومی این پلتفرم با نام گالا (GALA) به عنوان پاداش به بازیکنان اعطا می‌شود. ارزش گالا در طول سال گذشته بیش از ۱۲۰ هزار درصد افزایش یافته است. مکانیزم رأی‌دهی این بازی به نام نودهای بنیان‌گذار (Founder’s Nodes) به بازیکنان اجازه می‌دهد تا درباره نحوه توسعه بازی حق رأی داشته باشند.

پلتفرم گالا گیمز محدود به یک بازی نیست و مجموعه‌ای از بازی‌های رایگان را به کاربران ارائه می‌دهد. در حال حاضر، گالا گیمز پنج بازی شامل تون استار (Town Star)، میراندوس (Mirandus)، اسپایدر تنک (Spider Tank)، فورتیفاید (Fortified) و اکوز آو امپایرز (Echos of Empires) را به کاربران خود ارائه می‌کند.

خلاصه

در این مقاله، مفهوم گیمفای و تأثیر آن بر بازی‌های ویدیویی مورد بررسی قرار گرفته است. به تفاوت‌های گیمفای با بازی‌های سنتی اشاره شده و چند نمونه از پروژه‌های موفق در حوزه گیمفای مورد بررسی قرار گرفته است. اغلب بازی‌ها دارای نوعی اقتصاد داخلی هستند که در بازی‌های سنتی، این اقتصاد تحت کنترل توسعه‌دهندگان قرار دارد. این موضوع باعث می‌شود که یک محیط بدون نیاز به اعتماد برای بازیکنان ایجاد شود.

مفهوم گیمفای در بازی‌های آنلاین فعلی بهبود قابل‌توجهی پیدا کرده است. مدل بازی برای کسب درآمد در نهایت نقطه عطفی برای پذیرش گسترده‌تر ارزهای دیجیتال خواهد بود؛ بنابراین تعجب‌آور نیست که در روند انفجاری رشد حوزه گیمفای هیچ نشانه‌ای از کاهش جذابیت و فروکش‌کردن جذب مخاطب دیده نمی‌شود.

با نرخ رشد بالای این حوزه و استفاده گسترده از NFTها و علاقه عمومی جامعه به این صنعت نوپا، چشم‌انداز رشد آینده این حوزه نامحدود خواهد بود.