“خطرات اجاره حساب‌های بانکی و صرافی‌های ارز دیجیتال؛ پاسخ مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران”

به ندرت در سال‌های اخیر ممکن است با وب‌سایت‌های فارسی‌زبان، شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان‌ها و پلتفرم‌های آنلاین درج آگهی، تبلیغات یا پیام‌هایی با عناوینی مانند “درآمد میلیونی با ۲ ساعت کار در روز” یا “کار با گوشی و درآمد میلیونی” مواجه نشوید.

می‌توان گفت که افراد و گروه‌های پشت تقریباً تمام این آگهی‌های اغواکننده، که برخی از آنها به‌نوعی به ارزهای دیجیتال مرتبط هستند، قصد دارند از اطلاعات هویتی و حساب‌های بانکی و کاربری افراد برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی (تبدیل سود حاصل از فعالیت غیرقانونی به دارایی‌های به‌ظاهر مشروع) بهره ببرند.

این نوع کلاهبرداری با نام “حساب اجاره‌ای” شناخته می‌شود و متأسفانه همچنان در حال حاضر نیز قربانیان خود را پیدا می‌کند. در گذشته سال‌هایی که از شکل‌گیری این پدیده می‌گذرد، روش‌های کلاهبرداری به شکل‌های مختلف و پیچیده‌تری تغییر کرده‌اند. به طوری که حتی صرافی‌های داخلی ارز دیجیتال و کاربران آن‌ها نیز مدت زیادی است با این موضوع مواجه هستند.

اما چگونه افراد و گروه‌های کلاهبرداری با استفاده از چه روش‌هایی از اطلاعات و حساب‌های شخصی قربانیان سوءاستفاده می‌کنند و چه عواقبی برای شخص قربانی با خود به همراه دارد؟ در گفت‌وگویی با ارز دیجیتال، عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران، درباره ریشه شکل‌گیری پدیده حساب‌های اجاره‌ای، گفته است:

مردم کشور ما در شرایط اقتصادی نامساعدی به سر می‌برند و اختلاف در سطح درآمد با میانگین هزینه‌های خانوار به عدد چشم‌گیری رسیده است. این اختلاف بخش بزرگی از تعاملات اقتصادی و اجتماعی افراد و خانوارها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آشتیانی افزود:

در حال حاضر شاهد اوج گرفتن یکی از آسیب‌زاترین وقایع ممکن هستیم که با نام حساب اجاره‌ای شناخته می‌شود. در این روش، افراد با استفاده از هویت خود و مالکیت حساب‌های بانکی خود، درآمدی کسب می‌کنند که برایشان از خطرناک‌ترین زهرها نیز خطرناک‌تر است.

مدیرعامل انجمن بلاکچین درباره مشکلاتی که اجاره دادن حساب می‌تواند برای افراد به وجود آورد، می‌گوید:

هویت هر فرد در هر کشوری، مبنای ارائه خدمات بانکی، ثبت اسناد ملکی و بسیاری از موارد دیگر است. هر شخصی مسئولیت حفاظت از اطلاعات هویتی و حساب‌های بانکی خود را بر عهده دارد و باید در برابر اتفاقاتی که در رابطه با هویت خود اتفاق می‌افتد، پاسخگو باشد.

آشتیانی ادامه داد:

به طور مطابق با مقررات مربوط به مبارزه با پولشویی، برای حساب‌های بانکی افراد، الزاماتی در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال، حساب افرادی که گردش مالی بالا یا تعداد تراکنش‌های بیش از حد معمول دارند، اصطلاحاً برچسب زده می‌شود و صاحب حساب برای پرداخت مالیات یا پاسخگویی درباره منبع پول‌های واردشده به حساب خود، مسئولیت خواهد داشت.

او افزود:

متأسفانه، افرادی وجود دارند که به دنبال کسب سود هستند و با تبلیغات فریب‌دهنده و اعلام امکان کسب درآمد برای افراد، از طریق روش‌های مختلفی مانند اجاره حساب، ایجاد حساب کاربری در صرافی‌های رمزارز و سایر کسب و کارها، در واقع از هویت افراد سوءاستفاده می‌کنند و مسئولیت گردش مالی، حجم پول و حتی منشأ پول را که ممکن است از محل جرم و فعالیت غیرقانونی باشد، بر عهده قربانی می‌اندازند. این افراد با استفاده از اطلاعات هویتی یا حساب بانکی افراد، به نام آن‌ها در کسب‌وکارهای مختلف آنلاین یا حتی غیرآنلاین ثبت‌نام می‌کنند و با واریز پول با منشأ نامعلوم و کثیف به حساب آن‌ها، کالا یا دارایی دیجیتال تهیه کرده و در نهایت متواری می‌شوند.

آشتیانی درباره پیامدهای سوءاستفاده از حساب‌های اجاره‌ای برای قربانیان، گفت:

تنها چیزی که در پایان باقی می‌ماند، فردی است که صاحب حساب بوده و حالا با مسئولیت‌های سنگین ناشی از در اختیار قرار دادن حساب خود به شخصی دیگر مواجه است. پلیس فتا می‌تواند پول را که از طریق حساب اجاره‌ای به دست می‌آید، شناسایی کند و به محلی که آن پول به کالا یا دارایی تبدیل شده، برسد و در نهایت فرد خریدار را مسئول تهیه آن کالا یا دارایی می‌داند که با پول نامشروع انجام شده است. مسئولیت قضایی و حقوقی پاسخگویی در مورد این پول، که ممکن است منشأ جرم، سرقت یا هر چیز دیگری باشد، با فرد صاحب حساب است. در کل، متأسفانه هم فرد اجاره‌دهنده حساب و هم کسب‌ و کارهایی که کالا را تحویل داده‌اند، درگیر این مسئله می‌شوند.

مدیرعامل انجمن بلاکچین، درباره مقابله دستگاه‌های نظارتی با این شکل از کلاهبرداری می‌گوید:

تا به امروز، دستگاه‌های نظارتی اقداماتی را برای جلوگیری از تبلیغ در این زمینه انجام داده‌اند، اما متأسفانه شیوه‌های تبلیغاتی و تلاش برای اغواکردن مردم در پوسته و پوشش دیگری انجام می‌شود. به این صورت که ممکن است فردی به یکی از سایت‌های درج آگهی آنلاین مراجعه کند و آگهی‌هایی با عنوان “کسب درآمد از رمزارز” ملاحظه کند و پس از ورود، به‌تدریج و طی یک فرآیند، فرد را ترغیب کنند تا اطلاعات هویت خود را در اختیارشان قرار دهد. در این زمینه، ما ضعف‌هایی از منظر قانون‌گذاری داریم، اما متأسفانه کلاهبرداران همواره یک قدم‌ جلوتر از دستگاه‌های نظارتی هستند.

آشتیانی درباره حجم پرونده‌های مربوط به حساب‌های اجاره‌ای گفته است:

در حال حاضر، پرونده‌های بسیاری با سنگینی‌های مختلف در این زمینه وجود دارد و دادگاه‌های ما در حوزه جرایم اقتصادی پر شده‌اند از افرادی که با وثیقه‌های سنگین ۲۰ یا ۳۰ میلیارد تومانی مواجه هستند، در حالی که ممکن است هیچ سابقه مراوده مالی‌ای در این اندازه نداشته و با طمع دریافت مبالغ چشم‌گیری برای یک یا چند ماه، حساب خود را به اجاره داده‌اند.

آشتیانی در پایان تأکید کرد:

افراد باید به این نکته توجه کنند که اجاره دادن حساب خود [و کسب درآمد از آن] هیچ‌گاه به مدت طولانی نیست و پنیر مجانی تنها در تله موش پیدا می‌شود. باید از مهم‌ترین دارایی خود، یعنی هویت خود، محافظت کنید و هرگز اطلاعات هویتی یا حساب بانکی خود را به دیگران منتقل نکنید، چراکه قطعاً سوءاستفاده خواهد شد. هرگونه وعده‌ای برای سوددهی بالا که در آن فرد را به اعطای حساب بانکی خود تشویق می‌کنند، ممکن است در ابتدا جذاب به نظر برسد، اما تبعات بسیار سنگین حقوقی و قضایی برای آنها دارد و توصیه می‌شود هرگز این کار را انجام ندهید.